Magiczne 21

Instruktorski Trop / Emilia Wieczorek / 04.11.2009

Magiczna liczba 21 to granica w pewien sposób umowna: moment przejścia pomiędzy fazą dojrzewania a fazą wczesnej dorosłości jest trudno uchwytny, to nawet bardziej proces niż widoczny i łatwo zauważalny punkt w rozwoju.

Dojrzewanie to proces, w którym stajemy się niezależni – emocjonalnie, intelektualnie, finansowo. Z dziecka, zależnego ze wszech miar od otoczenia, stajemy się ludźmi, którzy w stanie są funkcjonować samodzielnie, a nawet zakładać rodziny. Kształtuje się indywidualna osobowość i odczuwalny przejaw jej spójności i stabilności – tożsamość, czyli poczucie, że niezależnie od sytuacji jest się tą samą osobą, której przyświecają te same wartości, która zachowuje się w podobny, przewidywalny dla siebie sposób.

Okres dojrzewania rozpoczyna się on około 12. roku życia, a kończy w granicach 19-21 – jest to płynny moment, w którym przeważnie rozpoczyna się okres nazywany wczesną dorosłością. Niektórzy przeżywają ten moment wcześniej, inni później – w zależności od doświadczeń, przeżyć, środowiska, w jakim żyją.

Matura, potocznie nazywana egzaminem dojrzałości jest pierwszym momentem, któremu warto się przyjrzeć. Kilka lat, które młody człowiek spędza w szkole ponadgimnazjalnej, owocują często poczuciem wypracowanej dorosłości. Z maturą wiążą się pierwsze poważne decyzje, które ważą na przyszłym życiu. Większość ludzi potrafi podejmować je samodzielnie – być może z pomocą rodziców lub rówieśników, jednak decydującą rolę odgrywają już własne zdanie, własne poglądy, system wartości, upodobania. Aby wybrać dalszą drogę, móc podjąć decyzję dotyczącą dalszego kształcenia lub pracy w określonym zawodzie, maturzysta potrzebuje wiedzieć kim jest, jakie ma potrzeby i oczekiwania wobec życia i przyszłości. Ma poczucie własnej wartości.

Stabilizacja poczucia własnej tożsamości, osiągnięta wskutek kilku ostatnich lat nauki szkolnej, wystawiona zostaje na próbę tuż po jej zakończeniu. Warunki życia młodego człowieka zmieniają się diametralnie. Gdy rozpoczyna on studia lub pracę zawodową, zmieniają się zadania i oczekiwania, jakim musi sprostać. Grupa, do której trafia, nie tylko składa się z nieznanych osób, lecz także rządzi się zupełnie innymi zasadami; często ważne staje się dobro indywidualne i wspólny cel, a nie trwanie razem jako grupa, paczka przyjaciół. Ustabilizowany maturzysta bardzo często zmuszony zostaje do samodzielnego prowadzenia gospodarstwa domowego (nawet jeśli jest ono jednoosobowe, to gotowanie i pranie nie dla każdego jest czynnością łatwą i oczywistą). W zmienionych warunkach poczucie tożsamości młodego człowieka zostaje poddane weryfikacji. Nieznane sytuacje, nowe doświadczenia dają możliwość wypróbowania swojej świeżo ukształtowanej dorosłości. Bardzo często okazuje się, że pojawiające się wartości i nowe potrzeby stanowią silną konkurencję dla wcześniejszego obrazu siebie, co modyfikuje go. O ponownej stabilizacji tego obrazu można mówić po upływie pewnego czasu od tego napływu nowych sytuacji, gdy młody człowiek potrafi już określić, w jaki sposób zachowuje się w nowych sytuacjach i jak przystosował się do nich. Kształtuje się to między 19. a 21. rokiem życia. Nabieramy wtedy stabilnego poczucia dojrzałości, nasza osobowość konsoliduje się – tym razem już na stałe. To ukształtowane wtedy poczucie stanowi bazę, materiał wyjściowy, który później – w dorosłości – jest zazwyczaj tylko modyfikowany.

Magiczna liczba 21 to granica w pewien sposób umowna: moment przejścia pomiędzy fazą dojrzewania a fazą wczesnej dorosłości jest trudno uchwytny, to nawet bardziej proces niż widoczny i łatwo zauważalny punkt w rozwoju. W dodatku jego przeżywanie jest silnie zindywidualizowane i u każdego przebiega w odmienny sposób. W zależności od przeżywanych doświadczeń, własnej osobowości, własnych potrzeb i wielu czynników środowiskowych może przebiegać szybciej lub wolniej, zachodzić wcześniej lub później. Zdarzają się zarówno osoby, u których już w wieku 18 lat można mówić o fazie wczesnej dorosłości, jak i takie, które wchodzą w nią w 25. roku życia – zróżnicowanie to wynika ze splotu różnorodnych czynników. Większość studentów przechodzi przez ów proces około 21. roku życia, przez późniejsze lata stabilizuje osiągniętą dorosłość, by po zakończeniu nauki wejść na rynek pracy jako dojrzały człowiek mogący spełniać swoje życiowe cele i zadania w pracy, pasji, zakładanej rodzinie. Dorosły człowiek. Już nieposzukujący, ale znający swoje miejsce w społeczeństwie, świadomie podejmujący służbę związaną z pracą zawodową i znający kierunki, w jakich chce się rozwijać.