Sąd nad kodeksem

Archiwum / Katarzyna Sutkowska / 17.03.2009

Czy Kodeks Wędrowniczy jest nowatorskim zapisem wskazującym młodemu człowiekowi właściwą drogę, czy tylko wariacją treści zawartych w Przyrzeczeniu Harcerskim? Poniższy konspekt pomoże odpowiedzieć na te pytania 

Cele zajęć:

– ukazanie różnic w postrzeganiu Prawa Harcerskiego i Kodeksu Wędrowniczego przez każdego z nas na różnych szczeblach rozwoju harcerskiego,

– skłonienie do refleksji nad treścią Prawa Harcerskiego (a także Kodeksu Wędrowniczego itp.),

– zrozumienie znaczenia słowa „plagiat”, odniesienie go do relacji Prawa Harcerskiego i Kodeksu Wędrowniczego,

– kształtowanie umiejętności obrony własnego stanowiska i jej argumentacji w dyskusji.

Materiały:

Cześć I: kartki, markery, duży szary lub biały papier, kredki, kopie tekstów Prawa Harcerskiego, Przyrzeczenia Harcerskiego, Zobowiązania Instruktorskiego oraz Kodeksu Wędrowniczego (tak, żeby prawie każdy miał swoją kopię), siedzenia.

Część II (sala sądowa): krzesła, stół, ławki, kartki, długopisy, markery, stoper, młotek, poczęstunek (ciasteczka, herbata, woda, kawa).

Przebieg:

Wprowadzenie

1. Ważną cechą tych zajęć powinno być zróżnicowanie wiekowe i „funkcyjne” uczestników. Aby zadbać o różnorodność, warto na spotkanie zaprosić nie tylko wędrowników, lecz także instruktorów, członków komisji rewizyjnej, komendy hufca, seniorów itp. Kiedy już wszyscy zaproszeni goście będą obecni, siadamy w kręgu lub na krzesełkach (to raczej jest zdeterminowane wiekiem najstarszych gości i chęcią zapewnienia im wygody). Siadamy, prowadzący prosi o zamknięcie oczu. Gaśnie światło, w tle leci muzyka relaksacyjna. Wybrane wcześniej osoby czytają (z otwartymi oczami!) kolejno: Prawo Harcerskie, Kodeks Wędrowniczy, Zobowiązanie Instruktorskie, Przyrzeczenie Harcerskie. Działanie ma na celu wyciszenie grupy i zapoznanie z tematyką zajęć.

2. Następnie uczestnicy zostają podzieleni na grupy. Prowadzący przykleja na plecach każdego uczestnika karteczkę z kolorem. Sąsiedzi nie informują siebie o tym, co mają na plecach. Na sygnał wszyscy wstają i starają się znaleźć swoje kolorowe grupy. Nikt w czasie tej zabawy nie używa słów, lecz gestów. Gdy już jesteśmy pewni, że odnaleźliśmy kogoś o tym samym kolorze, co nasz, poruszamy się razem i szukamy reszty członków (ważne jest, żeby uczestnicy wiedzieli, ile osób ma liczyć ich grupa). Po wzajemnym odnalezieniu się grupa siada i otrzymuje papier oraz markery.

Część I

1. Rozpoczyna się pierwsza część zajęć. Każda z grup ma za zadanie przedstawić na wspólnie stworzonym plakacie życie harcerza od zucha do seniora. Plakat ma ukazywać, jak ważne jest – według członków grupy – Prawo Harcerskie i Kodeks Wędrowniczy na każdym szczeblu tej drogi (np. na narysowanym wykresie, termometrze itp.). Ważne jest, by plakat był kolorowy. Do jego stworzenia można użyć różnych materiałów: kolorowych markerów itp. Staramy się też, by w tworzenie plakatu zaangażowani byli wszyscy członkowie grupy.

2. Grupy przedstawiają swoje prace.

3. Prowadzący przynosi woreczek z małymi karteczkami, na których jest napisane „za” i „przeciw”. Uczestnicy losują karteczki, tworzą się nowe grupy. Członkowie komisji rewizyjnej, komendy hufca oraz seniorzy nie biorą udziału w losowaniu.

Część II

Następuje przejście na salę sądową. Plakaty zostają zabrane, grupy siadają przy ławach oznaczonych kartami „za” i „przeciw”. Tam czekają na nich kopie tekstów Prawa Harcerskiego, Kodeksu Wędrowniczego, Zobowiązania Instruktorskiego, Przyrzeczenia Harcerskiego. Na ławie przysięgłych widnieje napis: komenda hufca, komisja rewizyjna, seniorzy. Wszyscy zajmują swoje miejsca.

1. Sędzia przedstawia uczestników rozprawy (ciekawym pomysłem są identyfikatory). Należy pamiętać, że im bardziej sala sądowa będzie wizualnie ją przypominać, tym łatwiej będzie nam wcielić się we własne role. Sędzia tłumaczy także zadania poszczególnych stron, instruuje, kogo można powołać na świadka, wytycza limit czasu każdej z grup na przesłuchanie świadków (np. 60 sekund) – tutaj potrzebny jest stoper i osoba odpowiedzialna za pilnowanie czasu. Wszystkie detale muszą być dopasowane do liczby uczestników dyskusji.

2. Grupy „za” i „przeciw” omawiają szczegółowo swoje stanowiska w kwestii „Kodeksu Wędrowniczego jako plagiatu Prawa Harcerskiego”. Mają czas na naradę. Decydują, jakich świadków chcą powołać (z ławy przysięgłych) i jakie pytanie zadać (ciekawym wariantem jest powoływanie świadków nie tylko z ławy przysięgłych, lecz także z drużyny przeciwnej).

3. Sędzia przedstawia cały plan obrad (podając orientacyjny czas trwania poszczególnych elementów):

– przedstawienie problemu,

– zapoznanie ze zdaniem stron,

– podsumowanie,

– przerwa techniczna (kawa, ciastka),

– przesłuchanie świadków,

– mowy końcowe,

– narada  sędziego i członków ławy przysięgłych,

– wyrok sędziego wraz z argumentacją.

4. Po wyroku wszyscy stają w kręgu. Każdy może przedstawić swoje zdanie na temat zajęć.