4 ważne warstwy
Harcerz jest jak cebula! Już górale wędrujący po Alpejskich bezkresach docenili ubiór warstwowy. Każdą warstwę można było uchylić lub zdjąć, można było doskonale sterować temperatura która panowała pod ubraniem, a także wilgotnością.hm. Michał Górecki/ Składnica 4 Żywioły
Oczywiście technika poszła naprzód, sukienne kubraki zastąpiły swetry, a następnie polary, skórę zwierzęcą noszoną na wierzchu ortaliony a następnie kurtki membranowe. Ale zasada pozostala taka sama – ubiór "na cebulkę" to jest to!
Ważne w tym wszystkim oczywiście jest to, aby te zestawienia ubiorów pozwalały na cyrkulację pary wodnej (odprowadzanie potu), aby odpowiednio izolowały i zabezpieczały przed warunkami atmosferycznymi (wiatr, deszcz).
Podstawowy zestaw odzieży turystycznej powinien składać się z 4 warstw, które to warstwy można oczywiście w miarę upodobań i uwarunkowań osobistych (stopień pocenia się), a także przede wszystkim uwzględniając warunki pogodowe – zakładać i zdejmować.
A oto tenże system, zwany też TCS – Thermal Control System
1. Bielizna
2. Warstwa podstawowa (base layer)
3. Warstwa termoizolacyjna
4. Warstwa zewnętrzna
2. Warstwa podstawowa (base layer)
3. Warstwa termoizolacyjna
4. Warstwa zewnętrzna
1. Bielizna
Bielizna to warstwa, której zadaniem jest ogrzewanie ciała i utrzymywanie mikroskopijnej warstwy powietrza przy ciele, oraz odprowadzanie potu na zewnątrz. Zazwyczaj ze względów finansowych używamy zwykłych tshirtów bawełnianych, ewentualnie grubszych odpowiedników z długim rękawkiem w zimie. Niestety bawełna nie jest najlepszym rozwiązaniem – bardzo dobrze chłonie wilgoć i dość kiepsko ją oddaje, co powoduje oziębienie organizmu. Któż z was nie doświadczył wątpliwej "przyjemności" przyklejenia się mokrej koszulki do pleców po założeniu plecaka. A jeśli dołożymy do tego działanie wiatru – możemy spodziewać się przewiania – zimny wiatr wiejące na zmoczone plecy to kiepska sprawa…
Warto więc zaopatrzyć się w bieliznę termiczną – wykonaną zazwyczaj ze sztucznych materiałów, choć można też dostać bielizną z włosia wielbłąda :)
Najpopularniejszym materiałem na bieliznę termiczną jest Rhovyl-on, czy też tkaniny technosoft i mycro.
2. Warstwa podstawowa (base layer)
Do tej warstwy można zaliczyć koszule, bluzy, lekkie spodnie i inne tego typu ubrania, które mogą latem służyć jako warstwa zewnętrzna, zimą natomiast zakłada się je na bieliznę, pod polar. Ubrania te można wykonywać z cienkiego polaru takiego jak Polartec 100, czy Windstopper N2S, Apex, Polarite.
Dobra odzież "base layer" powinna odznaczać się dobrymi parametrami "transportu potu" do kolejnej warstwy, a także termoizlować skórę. Ostatnimi czasy wiele ubiorów drugiej warstwy występuje w wielu wzorach i kolorach, stanowiąc elementy kolekcji miejskich – koszule lub spodnie mogą nadawać się także do chodzenia po mieście, na codzień.
Tańszy wariant drugiej warstwy to koszula mundurowa, koszula flanelowa, lub inna koszula, należy jednak pamiętać, że powinna być ona w miarę przewiewna.
3. Warstwa termoizolacyjna
Jak sama nazwa wskazuje głównym zadaniem tej warstwy jest utrzymywanie komfortu termicznego. Dzisiaj właściwie swtery zostały wyparte przez tkaniny typu fleece, zwane popularnie u nas polarami. Wcześniej w tej warstwie królowały róznego rodzaju swetry, które spełniały podobna funkcję – cechą wspólną jest struktura dzianiny pozwalająca na pomieszczenie dużej ilości powietrza, które jak wiadomo doskonale izoluje.
Do tej warstwy można zaliczyć koszule, bluzy, lekkie spodnie i inne tego typu ubrania, które mogą latem służyć jako warstwa zewnętrzna, zimą natomiast zakłada się je na bieliznę, pod polar. Ubrania te można wykonywać z cienkiego polaru takiego jak Polartec 100, czy Windstopper N2S, Apex, Polarite.Dobra odzież "base layer" powinna odznaczać się dobrymi parametrami "transportu potu" do kolejnej warstwy, a także termoizlować skórę. Ostatnimi czasy wiele ubiorów drugiej warstwy występuje w wielu wzorach i kolorach, stanowiąc elementy kolekcji miejskich – koszule lub spodnie mogą nadawać się także do chodzenia po mieście, na codzień.
Tańszy wariant drugiej warstwy to koszula mundurowa, koszula flanelowa, lub inna koszula, należy jednak pamiętać, że powinna być ona w miarę przewiewna.
3. Warstwa termoizolacyjna
Jak sama nazwa wskazuje głównym zadaniem tej warstwy jest utrzymywanie komfortu termicznego. Dzisiaj właściwie swtery zostały wyparte przez tkaniny typu fleece, zwane popularnie u nas polarami. Wcześniej w tej warstwie królowały róznego rodzaju swetry, które spełniały podobna funkcję – cechą wspólną jest struktura dzianiny pozwalająca na pomieszczenie dużej ilości powietrza, które jak wiadomo doskonale izoluje..
Zadaniem tej warstwy jest ochrona przed warunkami atmosferycznymi. I tu tak jak wszędzie jakość dyktuje cena. Najtańszymi rozwiązaniami są gumowane ortaliony, które choć mogą być zupełnie nieprzemakalne (jak sztormiaki) to nie przepuszczają pary wodnej , więc organizm się w nich "dusi".
4. Warstwa zewnętrzna
Zadaniem tej warstwy jest ochrona przed warunkami atmosferycznymi. I tu tak jak wszędzie jakość dyktuje cena. Najtańszymi rozwiązaniami są gumowane ortaliony, które choć mogą być zupełnie nieprzemakalne (jak sztormiaki) to nie przepuszczają pary wodnej , więc organizm się w nich "dusi".Dodatkowym problemem w klasycznym ortalionie, który daje się szczególnie odczuwać harcerzom – to zerowa odporność na iskry. Jedna iskra przy ognisku i dziura wypalona…
Dlatego też często stosujemy różne rodzaje impregnowanych tkanin bawełnianych i mieszanek elanobawełnianych pokrytych warstwą impregnatu. Jest to odporne na iskry, przepuszcza też więcej powietrza, niestety kosztem wodoszczelności – coś za coś.
Droższym rozwiązaniem są tkaniny z membraną. Membrana zbudowana jest zazwyczaj tak, że przepuszcza cząsteczki pary wodnej, ale nie przepuszcza cząsteczek wody które sa od niej znacznie większe.
Najpopularniejszą membraną jest Gore-tex produkowany przez firmę GORE ze Stanów Zjednoczonych, jednak istnieje wiele innych membran. Należy pamiętać, że membrana to nie jest materiał z którego wykonana jest powierzchnia kurtki, tylko warstwa, czasami niewidoczna, czasami widoczna od spodu kurtki. Więcej o membranach w rozdziale im poświęconym.
Najpopularniejszą membraną jest Gore-tex produkowany przez firmę GORE ze Stanów Zjednoczonych, jednak istnieje wiele innych membran. Należy pamiętać, że membrana to nie jest materiał z którego wykonana jest powierzchnia kurtki, tylko warstwa, czasami niewidoczna, czasami widoczna od spodu kurtki. Więcej o membranach w rozdziale im poświęconym.
Zewnętrzna część kurtki wykonana jest z materiałow zatrzymujących różne zabrudzenia i chroniącej przed wiatrem, takich jak Taslan.
hm. Michał Górecki– komisarz zagraniczny ZHP, wieloletni członek a obecnie współpracownik Zespołu Wędrowniczego Wydziału Metodycznego GK ZHP, naczelny ogniomistrz serwisu Łatwopalni. Pracownik składnicy harcerskiej 4 Żywioły. 