Mamy szczęście, bo w naszej organizacji istnieje pewien bardzo zacny dokument – „Podstawy wychowawcze”. Jest tam mnóstwo mądrych rzeczy, które powinny być podstawą naszego działania. Dzisiaj skupię się na służbie.

Skuteczne kształtowanie młodego człowieka w duchu Prawa Harcerskiego przynosi efekty w postaci trwałych postaw. Człowiek ukształtowany w zgodzie z wartościami przyjętymi w naszym harcerskim ruchu wyróżnia się braterskim stosunkiem do innych, przyjacielską i serdeczną postawą wobec wszystkich ludzi, gotowością i umiejętnością bezinteresownej służby innym ludziom, Bogu i Polsce oraz ciągłą pracą nad sobą, nieustannym kształtowaniem i doskonaleniem własnej osobowości. (cytat z: „Podstawy wychowawcze ZHP”)

Piękne, prawda? I teraz kluczowe pytanie: ile razy tak naprawdę pełniłeś służbę?

Idź pod pomnik!

Poszłam na pierwszą odprawę w hufcu. No i bang!

Ponad dekadę temu po raz pierwszy zostałam drużynową. Doskonale pamiętam dzień, w którym poszłam na komendę hufca i otworzyłam okres próbny swojej gromady. Bycie drużynowym było tożsame z wejściem do kadry hufca, rozpoczęciem poszerzania swoich horyzontów. Dołączyłam do grup dyskusyjnych, mailingowych, w końcu poszłam na pierwszą odprawę w hufcu. No i bang! Na pierwszej odprawie pierwszych pięć punktów dotyczyło tego, gdzie powinniśmy pełnić służbę. Gdzie popchać figurki świąteczne i ustawiać barierki na imprezie dla miasta, gdzie rozdawać chorągiewki urzędu miasta itd. I to wszystko z pięknym hasłem „potrzebują nas”.

Jako młody drużynowy przyjmujesz za fakt, że właśnie tak ma wyglądać służba, a w poradnikach metodycznych, delikatnie mówiąc, napisali głupoty. I w sumie myślisz sobie: uff, dobrze, że mam gromadę…

Czy naprawdę stojąc pod pomnikiem, czujesz przyjacielską i serdeczną postawę wobec wszystkich ludzi, gotowość i umiejętność bezinteresownej służby innym ludziom? Bo ja czuję, że ustawić barierki i pchać figurki może firma, która robi to codziennie i otrzymuje wynagrodzenie.

Służba, czyli co?

Drużynową gromady byłam ponad dwa lata. Później przyszedł czas na drużynę wędrowniczą. Wtedy zaczynają się telefony, maile, aby ktoś z wędrowników przyszedł pomóc, bo przecież „masz chłopaków w drużynie, to wędrownicy”. No tak, mam. I co z tego?

Jak powinna być rozumiana harcerska służba?

Mogą pomóc przy wydarzeniach, które niosą za sobą wartość, gdzie służba jest naprawdę służbą. Wtedy myślisz ciepło o czasach, kiedy mogłeś powiedzieć, że masz dzieci w gromadzie. I nie mam nic przeciw temu, aby pojawiać się na ważnych wydarzeniach, rocznicach, ale w sposób mądry. Niech osoby, które tam idą, wiedzą: po co i dlaczego.

Według słownika języka polskiego służba to praca na rzecz jakiejś wspólnoty, wykonywana z poświęceniem. Podstawy wychowawcze określają człowieka, którego powinno wychować harcerstwo, tak, żeby był gotowy wymagać od siebie, nawet jeśli inni od niego nie wymagają.

Jak powinna być rozumiana harcerska służba? Z odpowiedzią przychodzą „Podstawy wychowawcze ZHP”:

• służba Bogu – wynikająca z osobistego stosunku do duchowych wartości życia – takich jak: miłość, prawda, dobro, sprawiedliwość, wolność, piękno, przyjaźń, braterstwo, nadzieja;

• służba Polsce – wynikająca z poczucia przynależności do wspólnoty narodowej i kulturowej, miłości Ojczyzny, godności narodowej, szacunku dla państwa i jego historii;

• służba sobie i innym – wynikająca z osobistej odpowiedzialności za indywidualny rozwój i z osobistego stosunku do społeczeństwa, poczucia odpowiedzialności za rodzinę, lokalną społeczność, kraj i cały świat, a także z szacunku dla innych i do świata przyrody. Idee braterstwa, służby i pracy nad sobą przyświecają harcerskim działaniom na co dzień.

Czy jesteś takim człowiekiem? Ile razy wziąłeś udział w służbie, która jest opisana w naszych podstawach wychowawczych? Czy twoja służba była odpowiedzią na zdefiniowane problemy, czegoś cię nauczyła? W swoim instruktorskim życiu przeżyłam prawdziwą służbę pięć razy. Można rozpatrywać, czy tylko pięć, czy aż pięć, bo mam jeszcze chwilę w organizacji przed sobą.