Być w Drodze, bo droga jest ważna, nie cel…

Archiwum / 07.02.2008

Gandhi często powtarzał: „Nigdy nie widziano, żeby od zgasłej lampy zapalono drugą”. O ten ogień nam chodzi – by go rozpalać i podtrzymywać w sobie i w innych. Ognisko tworzą przewodniczki. Są one jak polana – jedno płonie mocno i nieustannie (taka musi być szefowa!), inne ledwo się tlą, jeszcze inne są zimne, zupełnie nie rozpalone.

 

Postaram się w miarę możliwości przybliżyć Wam system pracy z „wędrowniczkami” w FSE. Specjalnie użyłam sformułowania „wędrowniczka”, by nawiązać do pedagogiki ZHP. W miarę możliwości postaram się dawać punkty odniesienia do pedagogiki tak dobrze wam znanej.

Praca pedagogiczna w FSE dzieli się na 2 nurty: żeński i męski. W nurtach praca odbywa się wg podziału na trzy gałęzie:
– wilczki (począwszy od 2 klasy podstawówki do 5 klasy) – gałąź żółta,
– harcerki/harcerze (od 6 klasy do 1 klasy liceum) – gałąź zielona,
– przewodniczki / wędrownicy (powyżej 17 roku życia) – gałąź czerwona.
W tym tekście w miarę możliwości przybliżę pedagogikę pracy z przewodniczkami.

Kończąc przygodę w zielonej gałęzi, gałęzi harcerek, dziewczyna przechodzi do ekipy młodych przewodniczek. Jest to decyzja indywidualna każdej z harcerek, czas opuszczenia zastępu i przejścia do ekipy młodych przewodniczek jest też taką decyzją. Harcerka przechodząc do ekipy powinna być mistrzynią w obozowaniu, technikach harcerskich. Jednak pomimo, że nie każda z harcerek będzie chciała podjąć wyzwanie „drogi”, czas przygody w zielonej gałęzi kończy się dla każdej dziewczyny najczęściej wraz z końcem obozu letniego pomiędzy 1 i 2 klasą szkoły średniej.

Ekipa młodych działa najczęściej na poziomie hufca. Po roku (najczęściej) formacji w takiej ekipie przewodniczka podejmując służbę przechodzi do ogniska szefowych.

Droga to trzecia gałąź w Federacji Skautingu Europejskiego, która skupia przewodniczki w wieku od 17 lat do momentu złożenia Fiat (HRki). Jest to czas formacji najpierw w ekipie młodych przewodniczek, a następnie czas formacji i służby w ognisku szefowych.

Jest zwana gałęzią czerwoną – to kolor symbolizujący ofiarną miłość, która ma wyróżniać wszystkie działania. Wszystkie przewodniczki FSE noszą czerwone chusty (niezależnie od tego, z jakiego środowiska harcerskiego pochodzą, w której drużynie były – przyjmują chustę, taką samą). Drogę charakteryzuje pedagogika indywidualna – osobista praca szefowej z każdą przewodniczką. Czas formacji dotyczy nie tylko sfery związanej z życiem harcerskim, ale także każdej innej części życia: studiów, pracy, rodziny itp.

Jest to okres bardzo intensywnego rozwoju, kształtowania osobowości, rozeznawania powołania i podejmowania ważnych decyzji, niejednokrotnie na całe życie. Jest to więc czas wzmożonego wędrowania po różnych sferach ludzkiego życia.

Czym jest ekipa młodych przewodniczek?
Wspólnotą 4-6 przewodniczek, harcerek, która na koniec obozu opuściły drużynę. Praca w ekipie młodych przewodniczek różni się od pracy zarówno drużyny, którą właśnie opuściły dziewczyny, jak i ogniska szefowych. Jest to najczęściej rok „pomostu” pomiędzy jedną i drugą drogą. Zasadniczo ekipa młodych przewodniczek wędruje raz w miesiącu – są to wędrówki weekendowe, dwa razy do roku jest dłuższa minimum tygodniowa wędrówka: letnia oraz zimowa. Pozostałe aspekty rozwoju młodej przewodniczki to: spotkania formacyjne, wyjścia – wydarzenia kulturalne oraz służba.

Na pierwszym etapie formacji, czyli przez pierwsze pół roku, młode przewodniczki mają zdobyć maksymalnie dużo umiejętności i wiedzy. To etap intensywnego „ładowania siebie” na przyszłą służbę. Stąd jak najwięcej kursów (pierwszej pomocy, prawa jazdy, ekspresyjne) itp. Należy wpisać je w plan pracy ekipy.
W drugiej połowie roku, po intensywnej własnej formacji, następuje czas tzw. próbnych albo czasowych służb w konkretnych jednostkach hufca. Czas tych służb powinien trwać tyle, aby młoda przewodniczka mogła poczuć specyfikę pracy w danej gałęzi i podjąć zadania wyznaczone jej przez akelę czy drużynową, uczestniczyć w podsumowaniu cyklu, w ZZ-cie, zbiórkach gromady, biwaku gromady – chodzi o to, żeby doświadczyła pracy wychowawczej i dokonała własnych spostrzeżeń. Chodzi też o to, żeby obserwując siebie podczas tej służby potrafiła stwierdzić, w której gałęzi metodycznie lepiej się czuje, do której bardziej przystaje. Czasowa służba w jednostce jest dla młodej przewodniczki kolejnym etapem drogi rozwoju i świetną okazją do odkrywania swoich predyspozycji, talentów, zamiłowań w konkrecie służby wychowawczej.

Rok formacji w ekipie ma pozwolić młodej przewodniczce dokonać pięciu wyborów:
1) stały spowiednik i kierownik duchowy,
2) godzina światła,
3) technika dzieła,
4) matka drogi,
5) służba.

Czym jest ognisko…
Gandhi często powtarzał: „Nigdy nie widziano, żeby od zgasłej lampy zapalono drugą”. O ten ogień nam chodzi – by go rozpalać i podtrzymywać w sobie i w innych. Ognisko tworzą przewodniczki. Są one jak polana – jedno płonie mocno i nieustannie (taka musi być szefowa!), inne ledwo się tlą, jeszcze inne są zimne, zupełnie nie rozpalone. Od jednego płonącego polana zajmują się ogniem inne! A szefowa ogniska jest tą osoba, która dmucha, chucha, podsyca, by ogień nie zagasł, ale płonął coraz mocniej i jaśniej.

Ognisko szefowych strukturalnie odpowiada jednemu hufcowi. Szefową ogniska szefowych jest zazwyczaj hufcowa. W skład ogniska szefowych wchodzą wszystkie przewodniczki, które podjęły służbę w danym hufcu.
                                       {multithumb thumb_width=550}

Trzy aspekty Drogi:

a. wędrówka – podstawa wszelkich działań czerwonej gałęzi jako szkoła prostoty, pokory, posłuszeństwa, ubóstwa, siostrzanej miłości; kształtowania osobowości poprzez konfrontację tego, co wyznajemy z tym, jakie jesteśmy w rzeczywistości; odkrywanie fenomenu odnoszenia Drogi do życia (wszystko dzieje się w trakcie wędrowania – Godzina Światła, różaniec, posiłek itd. – i wszystko ma swój czas).

W ciągu roku pracy przewodniczki spotykają się między innymi w czasie wędrówek. W przypadku ogniska szefowych wędrówek w ciągu roku powinno być minimum dwie „krótsze”, 3-dniowe: jesienna i wiosenna oraz dłuższa, minimum tygodniowa – letnia.

b. ślady, którymi kroczymy, czyli praca nad Śladami Ognia – Ślady są wytycznymi w zdobywaniu kolejnych stopni harcerskich: samarytanki, wędrowniczki i HRki.

c. drogowskazy (znaki na szlaku), czyli znaki, które kierują na właściwą drogę. Są to: Godzina Światła, kierownik duchowy, spowiednik, szefowa ogniska, matka drogi, służba (rozeznawanie, podjęcie), technika dzieła (wybór, wykonanie, służba), zeszyt przewodniczki (osobisty kompas).

Niezależnie od tego, jaką służbę podjęła przewodniczka, czy jest drużynową harcerek, czy prowadzi gromadę wilczków, ma obowiązek formacji poprzez:
– uczestniczenie w wędrówkach z innymi przewodniczkami ze swojego ogniska,
– comiesięczne spotkania z szef
ową ogniska (czyli hufcową),
– spotkania formacyjne ogniska,
– spotkania z Matką Drogi (opiekunką stopnia, w przypadku FSE przewodniczka wybiera opiekunkę stopnia przygotowując się do samarytanki, Matka Drogi nie zmienia się aż do zdobycie HRki).

Artykuł opracowany na podstawie „Czerwony pakiet, czyli metoda gałęzi przewodniczek” pod redakcją Anny Mikos i Joanny Przypolskiej