Ruch i organizacja?
Ruch i organizacja muszą się wziąć za ręce, aby stworzyć żywą, a zarazem zwartą całość. Przerost organizacji zabija ruch. Gdzie nie ma ruchu, tam traci sens istnienie organizacji.
Powyższy cytat z Próby wodzów Leopolda Ungehauera wydanej we Lwowie w 1935 roku stanie się później punktem wyjścia do rozważań o ruchach programowo-metodycznych w ZHP.
Istotą ruchu jest wspólny cel, do którego dążą jego członkowie
W ZHP ruch programowo-metodyczny może skupiać zarówno pojedyncze osoby, jak i całe jednostki. Istotą ruchu jest wspólny cel, do którego dążą jego członkowie. Może być on związany na przykład z doskonaleniem programu i metodyki, wymianą doświadczeń, upowszechnieniem inicjatyw, realizacją konkretnego zadania, inicjatywy społecznej bądź kierunku służby.
Biorąc pod uwagę zasięg działania, można wyróżnić ruchy ogólnopolskie, regionalne lub środowiskowe. RPM podlegają rejestracji, a zasady postępowania w ich sprawie określa Główna Kwatera ZHP.
Rejestracja ruchu następuje na pisemny wniosek złożony przez co najmniej 15 instruktorów lub 5 jednostek organizacyjnych. Do wniosku należy dołączyć konstytucję, regulamin ruchu. Do końca października każdy ruch jest zobowiązany przedstawić naczelniczce ZHP sprawozdanie ze swojej działalności w minionym roku harcerskim oraz plan pracy na bieżący rok harcerski.
Czasem może nastąpić rozwiązanie ruchu, tak stało się np. niecały rok temu z RPM Akademicy.
Istniejące Ruchy Programowo-Metodyczne w ZHP
Wspólnota Drużyn Grunwaldzkich jest obecnie jednym z najdłużej działających ruchów, powstałym w 1991 roku. Skupia zarówno instruktorów, wędrowników oraz jednostki harcerskie. Celem ruchu jest upowszechnianie idei i wiedzy o Grunwaldzie, integracja środowisk, którym bliskie są idee grunwaldzkie. Ruch prowadzi też współzawodnictwa o tytuł i Odznakę Grunwaldzką.
Władzami Ruchu są Sejmik Wspólnoty Drużyn Grunwaldzkich, Rada Wspólnoty Drużyn Grunwaldzkich, Przewodniczący Wspólnoty Drużyn Grunwaldzkich.
Krajowa Rada Kręgów Seniorów i Starszyzny Harcerskiej skupia ludzi legitymujących się konkretnym dorobkiem, doświadczeniem i pozycją społeczną, gotowych nieść pomoc jednostkom harcerskim w budowie przychylnego zaplecza w środowiskach lokalnych.
Klub Pikującego Orła jako ruch od 1997, może skupiać drużyny harcerskie, które za swojego patrona obrały: gen. Stanisława F. Sosabowskiego, 1 Samodzielną Brygadę Spadochronową, pojedynczych oficerów lub żołnierzy 1 SBS, Cichociemnych. Celem ruchu jest: integrowanie i reprezentowanie środowiska jednostek harcerskich noszących imię bohaterów drużyn Klubu Pikującego Orła.
Ruch pomaga też w pracy z bohaterem drużyn, dbaniu o miejsca pamięci narodowej związane z działalnością wojenną i powojenną spadochroniarzy. Celem jest również ujednolicenie poziomu drużyn KPO poprzez tworzenie standardów klubowych, powiązanie bohatera drużyny z odpowiednio stosowaną specjalnością proobronną, popularyzowanie specjalności proobronnej.
Władzą naczelną Klubu Pikującego Orła jest zbiórka drużynowych (szefów jednostek KPO) zwoływana przez Przewodniczącego KPO, w okresie pomiędzy zbiórkami drużynowych KPO kieruje Rada KPO.
Celami są doskonalenie programu i metodyki ZHP
Krąg Płaskiego Węzła, jako ruch od 2007 roku. Celami są doskonalenie programu i metodyki ZHP, wymiana doświadczeń i upowszechnianie inicjatyw programowych i metodycznych. Ruch Programowo-Metodyczyny, jakim jest Krąg Płaskiego Węzła, stawia sobie za cel też podnoszenie poziomu instruktorów i podstawowych jednostek organizacyjnych ZHP w sferze moralnej, ideowej, programowej i metodycznej. Jako podnoszenie poziomu ideowego można wymienić m.in. chęć osiągnięcia stanu, w którym każdy instruktor jest przykładem postępowania zgodnego z Prawem i Przyrzeczeniem Harcerskim. Władzami Ruchu są: Zbiórka Ruchu, Rada Ruchu, Przewodniczący Ruchu.
Kolejny ruch programowo-metodyczny to PRO. W oficjalnych dokumentach ZHP oraz w materiałach kierowanych na zewnątrz PRO występuje jako Ruch Programowo-Metodyczny ZHP Liga Odkrywców, która działa od 2015 roku. Ma charakter ogólnopolski, zajmuje się odkrywaniem i promowaniem dziedzictwa narodowego oraz wychowaniem obywatelskim.
PRO w każde wakacje publikuje nową propozycję programową
Ruch działa w cyklach rocznych, w każde wakacje publikując nową propozycję programową. Zainteresowanym drużynom zapewnia wsparcie doświadczonych instruktorów, możliwość wymiany doświadczeń z innymi drużynami, a także uczestnictwa w szkoleniach prowadzonych przez profesjonalistów z różnych dziedzin.
Członkostwo w PRO mogą uzyskiwać nie tylko jednostki organizacyjne, ale również instruktorzy i wędrownicy pełniący funkcje instruktorskie – włączając się w działania ruchu na poziomie centralnym.
Następnym ruchem programowo-metodycznym jest Ręka Metody. Ideą ruchu jest oddziaływanie na ZHP pod kątem uczenia świadomego stosowania metody harcerskiej. Ruch wspiera także absolwentów i kadrę kursów Ręka Metody w prowadzeniu form kształceniowych oraz w rozwoju instruktorskim. Dzieje się to dzięki wzmacnianiu w działaniu w macierzystym środowisku, wymianie doświadczeń i utrzymaniu motywacji na wysokim poziomie.
Ważna jest wymiana doświadczeń i dobrych praktyk
Istotną rolę odgrywa promowanie świadomej pracy metodą harcerską w każdym instruktorskim działaniu, wspieranie osób, które chcą szlifować swój warsztat w zakresie stosowania metody harcerskiej oraz kształtowania tożsamości instruktorskiej. Ważna jest wymiana doświadczeń i dobrych praktyk kształceniowych, nie tylko w ramach ZHP, których celem jest prowadzenie coraz lepszego kształcenia nastawionego na poprawę jakości harcerstwa.
Członkiem ruchu mogą zostać instruktorzy ZHP po uzyskaniu rekomendacji jednego członka ruchu i zadeklarowaniu woli członkostwa pisemnie lub drogą elektroniczną. Swoją postawą i działaniem powinni oni propagować cele ruchu, brać udział w realizacji postawionych przed nim zadań. Władzami Ruchu są: Zbiórka Ruchu; Przewodniczący Ruchu; Komenda Ruchu składająca się z co najmniej 5 członków Ruchu: przewodniczący, dwóch wiceprzewodniczących, sekretarz, skarbnik.
Harcerstwo dla każdego– w rejestrze od września 2017. Cele ruchu Harcerstwo dla każdego zapisano w Konstytucji Ruchu, a jest to budowanie programu ZHP w oparciu o różnorodność oraz krzewienie postawy otwartej na różnorodności. Harcerstwo dla Każdego stawia sobie również za cel kształtowanie bezpiecznych środowisk na wszystkich poziomach struktury, działanie na rzecz osób dyskryminowanych i odczuwających wykluczenie.
Przeczytaj też:
Patrycja Kiryluk - przewodnicząca Gdańskiego Harcerskiego Kręgu Akademickiego „Flavio Note”, rozpoczyna przygodę ze studiami doktoranckimi. Uwielbia wzajemność oddziaływań, ciszę muzeów, kolor fioletowy i podróże koleją.
