Słowniczek akademicki
Już za chwilę październik – niektórzy z was rozpoczną studia i być może są przerażeni tym, co czeka za progiem… Przygotowaliśmy listę pojęć, które nieraz usłyszycie na uczelnianych korytarzach, a które niekoniecznie są dla was jasne.
adiunkt – pracownik naukowy lub naukowo-dydaktyczny ze stopniem doktora lub doktora habilitowanego
akredytacja – na uczelniach wyższych jest to potwierdzenie jakości kształcenia. Nadawana jest poszczególnym kierunkom przez komisje akredytacyjne, m.in. Państwową Komisję Akredytacyjną i inne komisje środowiskowe.
biuro karier – pomaga w znalezieniu pracy oraz przygotowuje studenta do wejścia na rynek pracy (m.in. organizując szkolenia). Biura karier działają na kilkudziesięciu uczelniach w Polsce.
ćwiczenia – w odróżnieniu od wykładu są to zajęcia bardziej praktyczne. Tematyką są powiązane z treścią wykładu, mają na celu pomóc w przyswojeniu wiedzy przedstawianej na wykładzie. Obecność na ćwiczeniach jest zazwyczaj obowiązkowa!
dziekanat – najważniejsze biuro danego wydziału. Student udaje się tam, by załatwić wszystkie sprawy, które nie wiadomo, gdzie załatwić. Podbija się tam legitymację studencką, składa indeks, można pobrać różnego rodzaju dokumenty. Miłe panie zawsze chętnie wszystko wytłumaczą.
dzień rektorski – dzień wolny od zajęć. Ustala go Rektor uczelni w wyjątkowych sytuacjach, najczęściej w przeddzień świąt (kiedy wszyscy studenci wracają do domów w różnych częściach Polski) lub w dniu święta uczelni.
dziekanka – urlop dziekański. Przerwa w studiach na okres jednego semestru lub roku. Zasady przyznawania urlopu dziekańskiego są różne na poszczególnych uczelniach. Powodem składania przez studenta podania o „dziekankę” jest zazwyczaj wydarzenie, które uniemożliwia mu czasowo naukę, np. urodzenie dziecka, choroba, ważny wyjazd. Co ważne, w trakcie urlopu dziekańskiego student zachowuje wszelkie przywileje wynikające z posiadania legitymacji studenckiej.
egzamin zerówkowy (tzw. zerówka) – egzamin, który organizowany jest przed sesją, czyli przed właściwym terminem egzaminu z danego przedmiotu. Zdanie takiego egzaminu zalicza przedmiot, a dodatkowo odciąża studenta podczas właściwej sesji. Niezdanie egzaminu w terminie zerowym nie niesie ze sobą żadnych negatywnych konsekwencji – można podejść do egzaminu w terminie właściwym. Uwaga, nie zawsze organizowane są „zerówki”!
ECTS (European Credit Transfer System) – międzynarodowy system przyznawania punktów za zajęcia, w których brał udział student. Dzięki temu systemowi studenci, którzy część studiów odbywają za granicą, nie tracą roku w swojej macierzystej uczelni. Aby zaliczyć rok akademicki, należy zdobyć 60 punktów ECTS.
forma studiów – tryb studiowania, czyli studia stacjonarne (dzienne) lub niestacjonarne (wieczorowe, zaoczne).
immatrykulacja – przyjęcie w poczet studentów danej uczelni. Jest to uroczystość, która odbywa się w pierwszych dniach roku akademickiego, podczas inauguracji. Nowym studentom zazwyczaj są wtedy wręczane indeksy.
indeks – akademicki dzienniczek ucznia. Książeczka, w której student zbiera zaliczenia ze wszystkich przedmiotów i oceny z egzaminów końcowych. Indeks wystarcza na cały okres nauki na danej uczelni, pod koniec każdego roku akademickiego składany jest do dziekanatu w celu weryfikacji. Uwaga, nie na wszystkich uczelniach obowiązują indeksy.
Jego Magnificencja – oficjalny zwrot określający rektora uczelni. Używany jedynie podczas uroczystości oraz w oficjalnych pismach.
juwenalia – kulturalne obchody dni studenckich, organizowane zazwyczaj pod koniec maja lub na początku czerwca. Każda uczelnia może zorganizować własne wydarzenia, zazwyczaj są to koncerty, przedstawienia teatralne, pokazy filmowe, pokazy taneczne, warsztaty, pikniki, zawody sportowe. Organizowane przez studentów dla studentów.
kolokwium (pot. kolos, koło) – odpowiednik klasówki znanej ze szkoły. Jest to sprawdzian – pisemny lub ustny – obejmujący mniejszy zakres materiału niż zaliczenie czy egzamin. W trakcie semestru może być przeprowadzonych nawet kilka kolokwiów z jednego przedmiotu.
kredyt studencki – jedna z form pomocy finansowej dla studentów. Polega na tym, że w trakcie studiowania bank co miesiąc wpłaca na konto studenta pewną sumę pieniędzy (do kilkuset złotych). Spłata odbywa się w rok po zakończeniu studiów i ma bardzo korzystne warunki. Szczegóły przyznawania, wysokości i procesu spłaty takich kredytów ustala uczelnia.
lektorat – zajęcia z języka obcego. Przed rozpoczęciem zajęć student najczęściej musi wybrać języki, jakich chce się uczyć oraz ich poziom.
makrokierunek – zakres kształcenia, który jest połączeniem kilku kierunków studiów o podobnych standardach i wymaganiach.
otrzęsiny – impreza dla osób rozpoczynających studia. Najczęściej jest to zabawa organizowana przez studentów wyższych lat, podczas której „pierwszoroczniacy” mają do wykonania kilka zadań, po czym przyjmowani są w poczet studentów.
praca dyplomowa – pisemna praca studenta, którą należy złożyć po zakończeniu danego etapu studiów. Pozytywne ocenienie pracy dyplomowej oraz zaliczenie egzaminu dyplomowego (tzw. obrona pracy) warunkuje uzyskanie tytuł licencjata lub magistra.
promotor – opiekun pracy dyplomowej. Pod jego okiem student pisze swoją pracę licencjacką, magisterską lub doktorską. Może zasięgnąć u niego rady, promotor udziela także wszelkich wskazówek dotyczących warunków formalnych pracy.
rektor – najważniejsza osoba na uczelni. Rektor sprawuje władzę nad szkołą wyższą i stoi na jej czele. Jest przełożonym całej kadry i wszystkich studentów.
semestr – okres zajęć na uczelni, trwający pół roku akademickiego. Wyróżnia się dwie sesje: zimową (październik – luty) oraz letnią (marzec – czerwiec). Każdy z semestrów zakończony jest sesją egzaminacyjną.
seminarium – forma zajęć dydaktycznych dla studentów ostatnich lat (III rok w przypadku studiów licencjackich, IV i V rok w przypadku studiów magisterskich). Seminarium ma na celu przygotować studentów do napisania i obrony pracy dyplomowej.
sesja – okres kończący każdy semestr. Podczas sesji odbywają się egzaminy i zaliczenia poszczególnych przedmiotów. W tym czasie nie ma zajęć, więc jeśli ktoś zakończy wcześniej zdawanie egzaminów lub jest z nich zwolniony – może od razu cieszyć się przerwą w nauce.
specjalność – zawężenie pola kształcenia na danym kierunku. Np. na kierunku pedagogika można wybrać specjalność „nauczanie początkowe”. Specjalność wybierana jest – w zależności od kierunku – na początku studiów lub po pierwszym lub drugim roku. Uwaga, nie wszystkie kierunki dzielą się na specjalności.
studia drugiego stopnia – inaczej studia magisterskie. Podstawowym warunkiem brania udziału w rekrutacji na studia II stopnia jest ukończenie studiów I stopnia, czyli licencjackich.
studia międzywydziałowe (in. interdyscyplinarne) – forma studiowania, która pozwala studentowi samodzielnie wybrać przedmioty, które chce studiować. Może wybierać wśród różnych kierunków, a czasem nawet na różnych uczelniach. Szczegółowe warunki takiego toku studiów określa uczelnia.
tytuł zawodowy – tytuł uzyskiwany po zdaniu odpowiedniego egzaminu. Tytułem zawodowym jest licencjat, magister, inżynier lub inny równorzędny (np. lekarz). Nie należy mylić z tytułem naukowym!
uczelnia publiczna – uczelnia utworzona przez państwo reprezentowane przez właściwy organ władzy lub administracji publicznej.
uczelnia niepubliczna – uczelnia utworzona przez osobę fizyczną albo osobę prawną niebędącą państwową ani samorządową osobą prawną.
wolny słuchacz – osoba, która zdała egzamin wstępny na dany kierunek, jednak nie została przyjęta na studia z powodu braku miejsc. Wolny słuchacz może uczestniczyć w zajęciach, korzystać ze wszystkich pracowni, bibliotek i pomieszczeń należących do uczelni, a także ma prawo podchodzić do egzaminów (których wyniki wpisuje się na karcie egzaminacyjnej), jednak nie uzyskuje wszystkich przywilejów związanych z byciem studentem (m.in. nie otrzymuje legitymacji studenckiej, nie ma prawa do stypendiów, nie może korzystać z usług akademickiej służby zdrowia). Odbywanie studiów w taki sposób jest zazwyczaj odpłatne.
wejściówka – krótki sprawdzian rozpoczynający dane zajęcia, najczęściej swym zakresem obejmuje materiał z ostatnich zajęć.
wykład – forma zajęć dla większej grupy słuchaczy (nierzadko dla całego roku), która najczęściej polega na monologu wykładowcy. Wykład ma za zadanie przedstawić podstawy i najważniejsze zagadnienia dotyczące danego przedmiotu, które to mogą być poszerzane na ćwiczeniach prowadzonych w mniejszych grupach.
zaliczenie – rodzaj sprawdzianu końcowego, który potwierdza obecność studenta na zajęciach z danego przedmiotu oraz zdobytą przez niego wiedzę. Uzyskanie zaliczeń ze wszystkich przedmiotów jest warunkiem przystąpienia do sesji egzaminacyjnej.
zaliczenie warunkowe (tzw. warunek) – sytuacja, w której student – mimo niezaliczenia ćwiczeń z danego przedmiotu – dopuszczony jest do sesji egzaminacyjnej. Dany przedmiot należy zaliczyć w terminie ustalanym indywidualnie, najczęściej do końca sesji poprawkowej.
