Wędrownictwo pokonferencyjnie
Między 19 a 21 listopada odbyły się dwie wędrownicze konferencje w Łodzi. Jedna z nich, ta dla referatów wędrowniczych, podsumowała siedem lat pracy metodyką. Nadszedł czas na wnioski.
Dla przypomnienia: dyskusje konferencyjne odbywały się w 12 panelach dyskusyjnych, które prowadzili instruktorzy z referatów chorągwianych z Wielkopolski oraz Mazowsza. Oto tematy, które poruszaliśmy:
1. Instrumenty metodyczne
2. Specjalności
3. Służba
4. Próba wędrownicza
5. Samorządność
6. Obóz drużyny
7. Metodyka starszoharcerska
8. Wędrownicza watra
9. Drużynowy jako lider
10. Modele działania drużyny
11. Namiestnicy i namiestnictwa
12. 21… i co dalej?
Poza odwiecznym stwierdzeniem, że weekend to za mało, żeby wszystko dokładnie omówić i przeanalizować, udało się wypracować kilka rozwiązań, które mają zostać wprowadzone przez Wydział. Coś więcej na ten temat będzie można powiedzieć po kolejnym spotkaniu referatów, które odbędzie się w marcu, tym razem w Warszawie.
Do rzeczy. Nie będę opisywać szczegółowo każdego bloku i każdej dyskusji, tak samo jak nie przytoczę wszystkich rozwiązań, na jakie wpadliśmy. Opiszę nieco najbardziej palące problemy i dyskusje, które przewijają się w wędrowniczych rozmowach.
21… i co dalej?
Temat gorący wciąż i nadal. Nie mogło więc go zabraknąć i na tej konferencji. Dość zgodnie uznano, że:
Warto uatrakcyjnić instytucję Kręgu Starszyzny, tak by nie tracić przywiązania kadry kończącej proces wychowawczy w organizacji, a mogącej działać jako kadra specjalistyczna.
1. W ZHP brak obrzędu wyjścia z organizacji; można podkreślić jego ważność w podręczniku drużynowego oraz dopisać przygotowanie do tego momentu do idei stopni HO i HR.
2. Po 21 roku życia w organizacji powinni znajdować się instruktorzy lub specjaliści wspierający pracę instruktorów. Warto uatrakcyjnić instytucję Kręgu Starszyzny (zmienić nazwę!), tak by nie tracić przywiązania kadry kończącej proces wychowawczy w organizacji, a mogącej działać jako kadra specjalistyczna.
3. Ruch akademicki ma ogromną wartość jako źródło kadry.
4. Problemem, któremu warto poświęcić więcej uwagi, jest nieumiejętność wychowywania
następców.
Wędrownicza Watra
Wędrówki przedzlotowe są obowiązkowe, chyba że drużyna wybiera się na obóz wędrowny.
WW jako najważniejsze święto wędrowników wymaga uregulowania. Pominę aspekty organizacyjne, które dotyczą referatów zajmujących się organizacją tej imprezy. Oto, co zaproponowała grupa pracująca nad Watrą:
1. WW jako alternatywa dla drużyn, które nie mogą zorganizować HAL.
2. Wędrówki przedzlotowe są obowiązkowe, chyba że drużyna wybiera się na obóz wędrowny.
3. Decyzję o nadaniu tytułu Primus inter pares należy do organizatorów.
4. Kadra i uczestnicy płacą taką samą kwotę za pobyt na WW.
Próba wędrownicza
Trzeba sprecyzować, jak połączyć próbę na harcerza i próbę na naramiennik.
Często nadawaniu naramiennika towarzyszą kontrowersje, które należałoby wyeliminować, stąd powstało kilka potrzeb:
1. Należy dopracować ogólny schemat nadania naramiennika.
2. Potrzeba miejsca, które pomogłoby nam w skomplikowanych sytuacjach.
3. Trzeba sprecyzować, jak połączyć próbę na harcerza i próbę na naramiennik.
4. Przykład próby to tylko inspiracja do tworzenia własnych zadań.
Obóz drużyny
Wędrownicy często jeżdżą jako kadra na obozy szczepu, hufca, drużyny wielopoziomowej.
Niepokojące jest to, że drużyny nie zawsze mają świadomość tego, że ich roczna praca powinna kończyć się obozem – solidnie przygotowanym świętem dla drużyny. Dlaczego? Bo widzą same problemy: finansowe, organizacyjne, a także czasowe. Wędrownicy często jeżdżą jako kadra na obozy szczepu, hufca, drużyny wielopoziomowej. Alternatywy:
1. Obóz zagraniczny jako bardziej motywująca forma akcji letniej; jest bardziej atrakcyjny
dla wędrowników, a także więcej można się przy nim nauczyć w czasie przygotowań do
wyjazdu (pozyskiwanie środków, nauka języka, poznawanie innej kultury).
2. Wędrownicza Watra w zamian za obóz wędrowny.
3. Wyjście na kilkudniową wędrówkę podczas obozu szczepu czy hufca (o ile liczba kadry na
to pozwoli).
Namiestnicy i namiestnictwa
Namiestnik jest osobą, która dopilnuje, by drużyny pracowały sprawnie, i wspomoże referat, który jest m.in. od tego, żeby pracować z namiestnikami.
Ogólny wniosek z dyskusji jest taki, że namiestników nie ma. Bo i po co? Oto po co:
• Namiestnik opiekunem prób instruktorskich
• Diagnozuje potrzeby wędrownicze
• Opiniuje plany pracy i działalności drużyn
• Integruje drużynowych
• Organizuje form doskonalących dla kadry wędrowniczej
• Stymuluje tworzenie drużyn
• Współtworzy program hufca
• Organizacja przedsięwzięć programowych w hufcu (wędrowniczych)
• Przekazuje informacje ze szczebli wyższych (Wydział i referat)
• Jest rzecznikiem drużynowych w hufcu i referacie
• Motywuje drużynowych
• Wyłapuje „wolne elektrony” wędrownicze i pomaga im się odnaleźć
Namiestnik jest osobą, która dopilnuje, by drużyny pracowały sprawnie, i wspomoże referat, który jest m.in. od tego, żeby pracować z namiestnikami.
Co zrobić, żeby było więcej namiestnictw?
1. Zajęcia na kursach drużynowych o namiestniku lub zajęcia z namiestnikiem.
2. Uświadamiać komendy hufców, że namiestnictwo JEST POTRZEBNE.
3. Potencjalnymi namiestnikami mogą być doświadczeni drużynowi wędrowniczy, a
obowiązkiem wyszukiwania namiestników powinni być obarczeni programowcy hufca lub
ewentualnie referat.
4. Zmienić zapis dotyczącego namiestnictw w Instrukcji Działania Hufca; namiestnik nie tyle
powinien, co musi być powołany.
Metodyka starszoharcerska
Szczepmy się, czyli szczep jako podstawa zachowania ciągu i naturalnego naboru.
Trudno stwierdzić, dlaczego tak wiele drużyn wędrowniczych nie wie, że jest drużyną wędrowniczą, albo nie chce nią być. Ten problem może rozwiązać odpowiednie przygotowanie do wejścia w wiek wędrowniczy w drużynie starszoharcerskiej:
1. III klasę gimnazjum należy traktować jako czas przejściowy:
− wspólne działania HS-W (zbiórki, wyjazdy),
− „spotkania wędrownicze”: czas na integrację, poznanie sposobu pracy w drużynie
wędrowniczej i jej „klimatu”,
− wspólne zajęcia na obozie.
2. Szczepmy się, czyli szczep jako podstawa zachowania ciągu i naturalnego naboru.
3. Rola drużynowego harcerzy starszych w przygotowaniu drużyny do przejścia jest kluczowa.
Jest to jakieś 40% wypracowanych przez nas rzeczy. Więcej na ten temat ukaże się w powstającym podręczniku drużynowego wędrowniczego, a także w pracy referatów i Wydziału Wędrowniczego.
