Weź głęboki wdech
Czy potrafisz opanować stres i emocje, gdy napięcie rośnie? Dowiedz się, jak świadomy oddech, zdrowe nawyki i skuteczna komunikacja mogą pomóc w lepszym radzeniu sobie z codziennymi wyzwaniami.
Ostatnio miałam ciekawą rozmowę z przyjaciółką. Spotkałyśmy się po długim czasie i oczywiście szybko przeszłyśmy na temat, jak życie pędzi i jak coraz trudniej znaleźć balans między codziennym stresem a zdrowym stylem życia. Powiedziała, że ostatnio złapała się na tym, jak w trakcie ważnego spotkania zapomniała oddychać! Zamiast spokojnego, kontrolowanego oddechu, czuła, jak jej ciało się napina, a płytki, szybki oddech tylko potęgował jej napięcie. Zapytała mnie wtedy: „Dlaczego tak reaguję? Czy da się to zmienić?”.
Jak działa nasz organizm?
Okazuje się, że nasze ciało reaguje na stres w przewidywalny sposób, a jednym z pierwszych sygnałów stresu jest właśnie sposób, w jaki oddychamy. W sytuacjach stresowych lub nerwowych nasz oddech staje się szybszy i bardziej płytki, co jest naturalną reakcją organizmu przygotowującą nas do działania – tzw. reakcja „walcz lub uciekaj” (ang. fight or flight response). Jest to zakorzenione głęboko w nas – kiedyś przygotowywało nas do walki z fizycznym zagrożeniem, dziś często działa w odpowiedzi na emocjonalne stresy. Zamiast tygrysa szablozębnego, mamy prezentację w pracy albo trudną rozmowę z bliskim, ale ciało reaguje podobnie.
Potężne narzędzie w walce ze stresem
W książce Susanne Weller „Oddech, który leczy” autorka opisuje, jak w chwilach stresu możemy nauczyć się kontrolować nasz oddech i zyskać większą kontrolę nad reakcjami naszego ciała. Weller podkreśla, że świadomy, głęboki oddech jest jednym z najprostszych, a zarazem najskuteczniejszych sposobów na obniżenie poziomu stresu i uspokojenie się w napiętych sytuacjach. Techniki takie jak oddech przeponowy czy oddech 4-7-8 (wdech na 4 sekundy, zatrzymanie oddechu na 7 i wydech na 8) mogą pomóc w regulowaniu stresu na poziomie fizycznym. To dosłownie resetuje nasz układ nerwowy, dając sygnał, że możemy się odprężyć, nawet jeśli nasz umysł nadal krąży wokół problemów.
W twoim stylu?
Rozmawiając dalej z przyjaciółką, zdałyśmy sobie sprawę, że tak naprawdę mało kto z nas zwraca uwagę na to, jak oddychamy. Żyjemy w biegu, stres, napięcie i emocje często przejmują nad nami kontrolę, a tymczasem oddech może stać się naszym sprzymierzeńcem, jeśli tylko nauczymy się go świadomie kontrolować. Styl życia również ma ogromny wpływ na to, jak radzimy sobie ze stresem. Stefan Mirowski w swojej książce „Styl życia” podkreśla, jak istotne są codzienne nawyki, które kształtują nasze samopoczucie fizyczne i psychiczne. Zdrowe odżywianie, regularny ruch, sen – wszystko to ma wpływ na naszą zdolność radzenia sobie z wyzwaniami. Nasze ciało reaguje na nasz styl życia, a gdy brakuje równowagi – pojawia się stres, napięcie i zmęczenie, które łatwo przełożyć na nasz sposób reagowania w trudnych sytuacjach.
Oddychajmy razem
Z kolei w „Sprawnym porozumiewaniu się” Paula Coopera pojawia się aspekt relacji z innymi ludźmi. Jak często nasze emocje biorą górę w sytuacjach, które można by rozwiązać inaczej? Jak często zamiast spokojnej rozmowy, w napięciu rzucamy słowa, których później żałujemy? Cooper zwraca uwagę, że efektywna komunikacja wymaga umiejętności kontrolowania emocji, a jedną z dróg ku temu jest właśnie umiejętność regulowania oddechu. Odpowiednia praca z oddechem może nam pomóc w opanowaniu emocji, lepszym słuchaniu i precyzyjnym wyrażaniu swoich myśli. Kluczowe jest też, jak zauważa Cooper, aktywne słuchanie. Kiedy wsłuchujemy się w drugą osobę i nie odpowiadamy impulsywnie, mamy większą szansę na konstruktywną rozmowę.
Do konkretów
Na podstawie książek Wellera, Mirowskiego i Coopera można wyciągnąć kilka praktycznych wskazówek, które pomogą nam lepiej zarządzać stresem i poprawić nasze relacje:
- Zadbaj o swój oddech: Kiedy czujesz, że stres przejmuje nad tobą kontrolę, spróbuj technik oddechowych. Prosty oddech przeponowy (wciągnij powietrze głęboko do brzucha, a nie tylko do klatki piersiowej) lub technika 4-7-8 pomogą ci wrócić do równowagi. Wystarczy kilka minut takiego świadomego oddychania, aby poczuć ulgę
- Buduj zdrowe nawyki: Regularny ruch, zdrowa dieta, wystarczająca ilość snu i umiejętność relaksu to fundamenty, które zmniejszają podatność na stres. Kiedy dbasz o swoje ciało, ono odpłaca się lepszą odpornością na trudności i szybszą regeneracją po stresujących momentach.
- Praktykuj empatię i aktywne słuchanie: Kiedy jesteś w trudnej rozmowie, spróbuj skupić się na tym, co mówi druga osoba. Zamiast odpowiadać impulsywnie, weź kilka głębokich oddechów i odpowiedz spokojnie. Dzięki temu zbudujesz lepsze relacje i unikniesz niepotrzebnych konfliktów.
- Świadomie reaguj na stres: Zamiast pozwolić emocjom przejąć kontrolę, spróbuj je zidentyfikować i świadomie zarządzać swoją reakcją. Krótkie przerwy na uspokojenie myśli czy medytacja mogą być skutecznymi narzędziami do zachowania spokoju.
- Znajdź balans między pracą a życiem osobistym: Mirowski podkreśla, że styl życia pełen pośpiechu i presji jest źródłem wielu problemów. Ważne jest, aby umieć odciąć się od pracy i poświęcić czas na odpoczynek i regenerację. Dzięki tym prostym technikom możemy nauczyć się lepiej reagować na stresujące sytuacje, poprawić naszą komunikację z innymi i budować zdrowy styl życia. Świadome zarządzanie oddechem i emocjami to pierwszy krok do większego spokoju i harmonii w relacjach – zarówno z innymi, jak i z samym sobą.
Źródła:
- Mirowski S. „Styl życia”
- Cooper P. „Sprawne porozumiewanie się”
- Weller S. „Oddech, który leczy. 20 sposobów na odetchnięcie od stresu, napięcia i zmęczenia”
Przeczytaj też:
Magdalena Walesiuk - drużynowa 41 Białostockiej Drużyny Harcerskiej, członkini komendy szczepu i rady namiestnictwa harcerskiego hufca Białystok. Prywatnie studentka pielęgniarstwa, wielka miłośniczka kotów i aktywnego spędzania wolnego czasu.