Zmiana wg Gandhiego
Propagator pacyfizmu, biernego oporu oraz znany działacz na rzecz niepodległości Indii, ale przede wszystkim człowiek z krwi i kości, dla którego chęć zmiany była motorem do działania. Gandhi.
Chyba każdy z nas przynajmniej raz słyszał cytat “Bądź zmianą, którą pragniesz ujrzeć w świecie”, zwłaszcza przy okazji lektury tekstów o charakterze motywacyjnym. Nie każdy jednak jest w stanie powiedzieć kto był autorem tych słynnych słów. Dla niewtajemniczonych – był to Gandhi. Życie tej postaci to nie tylko hasła biernego oporu czy propagowania pokoju w Indiach, z którymi głównie nam się kojarzy. Warto się nad tym zastanowić, zwłaszcza gdy podczas tegorocznej Watry hasło “Bądź zmianą” powinno być nam szczególnie bliskie.
Kim był Gandhi?
Rozczarowany studiami wykorzystał pierwszą nadarzającą się okazję, by wyjechać do Wielkiej Brytanii
Mahatma Gandhi urodził się w 1869 roku w Portbanderze. Mimo że był stosunkowo miernym uczniem, dostał się na uniwersytet w Bombaju w roku 1887, po czym wstąpił do college’u Samaldas w Bhawnagarze. Wedle woli rodziny miał zostać adwokatem. Rozczarowany studiami wykorzystał pierwszą nadarzającą się okazję by wyjechać do Wielkiej Brytanii. Mając 19 lat rozpoczął naukę w University Collage w Londynie (ponownie na studiach prawniczych). Podczas pobytu w Anglii zainteresował się zagadnieniami teologicznymi religii chrześcijańskiej, hinduizmu i buddyzmu. W 1891 roku, po ukończeniu studiów, powrócił do Indii. Nie odniósł jednak sukcesów jako adwokat.
Mahatma Gandhi, 1891 r. (Wikimedia Commons/domena publiczna)
Gandhi zmienił się podczas pobytu w Afryce kiedy na własnej skórze odczuł skutki rasizmu. Kiedy jego kontrakt w Natalu dobiegał końca usłyszał o planie władz brytyjskich odnośnie odebrania praw wyborczych Hindusom. Za namowami kolegów stanął na czele opozycji oraz doprowadził do utworzenia hinduskiego korpusu wojskowego podczas wojny burskiej.
W 1920 roku Gandhi stanął na czele Ligi mającej na celu samostanowienie narodu hinduskiego. Od 1921 roku zyskał uprawnienia wykonawcze. Jedną z ważniejszych decyzji było wprowadzenie polityki swadeshi, czyli bojkotowania zagranicznych, w szczególności brytyjskich, towarów. Ponadto namawiał do szycia khadi zamiast noszenia ubrań na modłę brytyjską. Nakłaniał też do bojkotowania brytyjskich instytucji, symboli oraz do odmawiania honorów brytyjskim tytułom na rzecz tradycyjnych elementów hinduskich. Kiedy Gandhi został aresztowany, jedność partii załamała się, a współpraca na linii muzułmańsko-hinduskiej zaczęła się pogarszać.
W ramach biernego oporu pokonał 400 km
Jedno z najbardziej znanych wydarzeń związanych z Gandhim to marsz solny będący odpowiedzią na brytyjski podatek nałożony na sól. W ramach biernego oporu pokonał 400 km z Ahmadabadu do Dandi, aby zdobyć własną sól. Podczas marszu dołączyło do niego tysiące Hindusów, co sprawiło, że rząd zaczął pertraktować na temat ewentualnych ustępstw.
Indie ostatecznie odzyskały niepodległość, jednak już w latach 1946-47 doszło do zamieszek na tle religijnym pomiędzy hindusami i muzułmanami, w wyniku których zginęło blisko 5 tys. osób. Sam Gandhi nie świętował, kiedy rząd brytyjski przekazał władzę ludowi Indii. Wierzył, że utworzenie muzułmańskich ośrodków ludnościowych (obecnie niepodległy Bangladesz i Pakistan) było błędem. Gandhi zmarł w 1948 roku zastrzelony przez Nathurama Godsego, gdy udawał się na spotkanie modlitewne w Birla House w Nowym Delhi. Ostatnimi słowami jakie wypowiedział było “He ram” (O Boże) co interpretuje się jako przejaw głębokiej duchowości Gandhiego.
Mahatma Gandhi, 1909 r. (Wikimedia Commons/domena publiczna)
Co z tą zmianą?
Jedną ze zmian, za którą optował Gandhi była rewolucja w sposobie prowadzenia strajku oraz wywierania wpływu na rząd. Optował przede wszystkim za nie używaniem przemocy, znanej pod hasłem biernego oporu, ale był zdystansowany do idei absolutnego pacyfizmu. Wierzył, że walka w obronie własnej religii i honoru jest rzeczą szlachetną. Uważał jednak, że post może być lepszym środkiem nacisku politycznego niż zamieszki.
Gandhi był postacią pełną sprzeczności, propagował obywatelskie nieposłuszeństwo choć to kłóciło się z ideą niesprzeciwiania się złu. Uważał, że brytyjskie prawo jest złe, ale trzeba go przestrzegać. A idea obywatelskiego nieposłuszeństwa zakładała, że zło można pokonać metodami pokojowymi.
Decyzję o życiu w celibacie podjął w wieku 37 lat. Miał wtedy czterech synów i żonę
Gandhi jest doskonałym przykładem bohatera dynamicznego. Zmiana była obecna w praktycznie każdym aspekcie jego życia z osoby biernej politycznie oraz religijnie stał się uduchowionym i aktywnym politycznie człowiekiem. Pokonał nieśmiałość, która paraliżowała go na salach sądowych, by stać się pełnoprawnym, charyzmatycznym liderem. Zmiany przeprowadzone w obrębie własnego charakteru dały mu szansę na stanie się przywódcą Indii, stworzenia współczesnej państwowości indyjskiej oraz pracy na rzecz tolerancji religijnej. Nazywał muzułmanów „braćmi”, ale nigdy nie zaakceptowałby przejścia na islam przez kogoś ze swojej rodziny. Decyzję o życiu w celibacie podjął w wieku 37 lat. Miał wtedy czterech synów i żonę, z którą żył od 24 lat.
Mahatma Gandhi, 1942 r. (Wikimedia Commons/domena publiczna)
A na Watrze?
Bycie zmianą było sensem życia Gandhiego, ideą, która zawładnęła umysłami tysięcy ludzi. Jest to o tyle istotne, że początki jego historii wcale nie zapowiadały wielkiej kariery, a przynajmniej nie w dziedzinie ideologii i państwowości. Postawa Gandhiego wobec problemów, z którymi zmagały się Indie w XX wieku, pokazuje nie tylko jego ewoluującą duchowość i niespotykaną cierpliwość oraz upór, ale także to, że chcąc zmiany, powinniśmy zacząć od siebie samych. Później sukcesywnie realizować plan za pomocą codziennych, małych działań.
Mając tego świadomość, wybór słów Gandhiego na hasło przewodnie tegorocznej Watry jest oczywisty. Służba ludziom to żmudny proces, który można realizować na wielu płaszczyznach oraz w niezliczonej ilości miejsc.
Postać ta może nas także nauczyć, że praca nad własnym charakterem jest wartością samą w sobie, a sens życia można odnaleźć w niezwykłych okolicznościach.
A teraz chwila na przemyślenia. Wyjdź z namiotu, popatrz wokół siebie, odetchnij głęboko i pomyśl, jaką zmianę chcesz dziś rozpocząć. Działaj.
Agnieszka Pawlik - aktualnie zastępczyni Namiestnika Starszoharcerskiego w Hufcu Beskidzkim. Mieszka w Bielsku-Białej, a studiuje w Katowicach. Uwielbia podróżować, czytać książki i zastanawiać się dlaczego ludzie nie oglądają wartościowych filmów oraz seriali, a przede wszystkim odkrywać jak najwięcej z otaczającego ją świata.
