Będzie zabawa! (Albo i nie)

Marta Włodarczyk-Rybacka / 15.01.2023

Kółka dwa, studnia, marynarz – to tylko niektóre z zabaw i pląsów harcerskich, w których dochodzi do kontaktu cielesnego w postaci całusa, czy przytulenia. Czy to jest okej? Dlaczego na szkoleniach przedobozowych szkolimy się z zakresu sytuacji intymnych w ZHP?

Co środowisko harcerskie, to inna forma takiej zabawy. Czasami widuje się sytuacje, w których w ramach zabawy, uczestnicy dają sobie buziaka. Różnica wieku uczestników takich zabaw może być spora (np. zuchy i wędrownicy uczestniczący w ognisku szczepu), zdarza się, że ich uczestnicy nie widzą w tym nic zdrożnego, a wręcz zachęcają do takich aktywności. Problem polega na tym, że wcale nie jest to w porządku.

Każdy człowiek ma swoje prawa i preferencje

Każdy człowiek jest inny i ma inną potrzebę bliskości i czułości. Niektórzy chętnie się przytulają, nawet do ludzi, których dopiero co poznali, inni pozwolą na to tylko swojemu partnerowi bądź rodzicowi – osobie, do której mają największe zaufanie. Jeszcze inni mogą mieć traumatyczne przeżycia związane z naruszeniem granic, o których nie wie nikt, bo nie czuli się na siłach, aby o nich opowiedzieć. Dlatego tak ważne jest, aby nauczyć wychowanków, czym jest świadoma zgoda.

Świadoma zgoda nie dotyczy jedynie sfery seksualnej

Świadoma zgoda (ang. Consent) – oznacza aprobatę, przyzwolenie. Jest narzędziem, które pozwala chronić nasze fizyczne i psychiczne granice. Najlepiej, jeżeli jest dobrowolna, niewymuszona i została wyrażona wprost. Co ważne osoba, która wyraża zgodę, musi być w pełni świadoma – nie może być np. pod przymusem czy pod wpływem substancji psychoaktywnych. Świadoma zgoda jest wyrazem dbania o siebie i potrzeby drugiej osoby, rozumienia swoich i jej emocji.

Warto wprost zapytać o to czy dane zachowanie jest okej

Ze względu na to, że komunikacja pozawerbalna np. mimika jest niejasna i nie zawsze odpowiada prawdziwym uczuciom czy zamiarom, stawiamy na komunikację werbalną. Warto wprost zapytać o to czy dane zachowanie jest okej. Należy uszanować odpowiedź i postępować zgodnie z wyrażoną prośbą. Zgoda nie jest dana raz na zawsze. Raz możemy mieć na to chęć, innym razem ograniczymy się do uścisku dłoni. W każdym momencie możemy zgodę cofnąć.

Co warte podkreślenia, świadoma zgoda nie dotyczy tylko seksu, a każdej aktywności, w której czujemy, że nasze granice psychiczne i fizyczne mogą zostać przekroczone!

Okej, ale co do tego mają Kółka dwa?

W 2002 roku popularna stała się kampania Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę, którą promowało hasło Zły dotyk boli przez całe życie. Choć głównym założeniem kampanii było wtedy zwrócenie uwagi na problem pedofilii, samo hasło jest niezwykle aktualne i dość uniwersalne. Obojętnie czy naruszamy granice poprzez niechciane gesty, czy używamy przemocy fizycznej wobec dzieci, może dojść u nich do poważnych zaburzeń psychicznych. Niechciany dotyk może powodować nadszarpnięcie więzi z ciałem, wycofanie z życia społecznego albo wprost przeciwnie rzucenie się w wir niebezpiecznych zachowań.

Dla jednych zabawy typu Kółka dwa będą sposobem na przełamanie się i nawiązanie kontaktu z osobą, która się im podoba, ale dla tej drugiej osoby może być to naruszenie jej granic! Dlatego szkolimy się z zakresu sytuacji intymnych, dlatego też coraz częściej mówi się o nieorganizowaniu takich zabaw i pojęciu świadomej zgody. Tak jak nie chcieliśmy być zmuszani jako dzieci do całowania dalszych cioć i wujków, tak nie róbmy tego naszym podopiecznym. Dziecko instynktownie wie, kiedy dotyk jest okej, tym bardziej, jeśli wesprzemy je w tym, ucząc asertywności i świadomej zgody.

Poza tym, czy nie mamy rozwijających zabaw, które nie naruszają naszych granic? Myślę, że na pewno takie są i łatwo je znaleźć.

Przeczytaj też:

• Erasmus + Suomi
• Intercamp. Ostatnie chwile na zgłoszenie
• Pobierz aplikację Na Tropie