Gry decyzyjne dla bystrzaków

Instruktorski Trop / Agnieszka Pawlik / 04.06.2017

Czy kiedyś zastanawialiście się, jaką grę decyzyjną przygotować? Czy każda rozgrywka musi być bardzo skomplikowana? Od czego zacząć? Oto przegląd różnych typów gier decyzyjnych.

Główne założenie jest bardzo proste: w trakcie trwania gry decyzyjnej uczestnicy mają za zadanie rozwijać lub współtworzyć fabułę przez podejmowanie odpowiednich kroków. Sprowadza się to do decyzji, na który z punktów się udać, czy pomóc napotkanemu przechodniowi lub która z dostępnych  możliwości jest najbardziej optymalna. Brzmi dziwnie. Czy stworzenie takiej gry jest rzeczywiście tak skomplikowanie, jak mogłoby się wydawać?

Decydując się na zastosowanie gry decyzyjnej w pracy z drużyną harcerską, warto pamiętać, że nie każda z rozgrywek musi posiadać ogromny rozmach oraz zmuszać do podejmowania tysięcy decyzji dających w sumie dziesiątki możliwych scenariuszy. Poziom trudności musi być – rzecz jasna – dopasowany do grupy odbiorców. Na szczęście istnieje wiele typów takich gier.

Tak/Nie

Najważniejszym elementem gry jest dyskusja nad tym, którą z opcji należy wybrać

To najprostszy typ gier decyzyjnych, które można zastosować nawet w drużynie harcerskiej. Jej przeprowadzenie jest nie tylko proste, ale przede wszystkim statyczne. Mistrz gry opowiada albo czyta historię, która jest przerywana w kluczowych momentach po to, żeby zadać uczestnikom pytanie, jak ich zdaniem powinien postąpić bohater i przedstawić możliwe opcje. Najważniejszym elementem gry jest dyskusja nad tym, którą z opcji należy wybrać. Ważne jest, że wybór następuje przez głosowanie. Warto pamiętać, aby wcześniej ustalić, czy wystarczy większość głosów, czy decyzja musi być jednogłośna. Podczas samej dyskusji mistrz gry powinien pełnić rolę doradcy, tak aby wyeliminować sytuacje, w których impas uniemożliwi kontynuację rozgrywki. Po podjęciu decyzji historia jest wznawiana według wybranego scenariusza.

Balon/ statek

To jedna z najsłynniejszych gier decyzyjnych. Zadaniem grupy jest wybranie, który z 15 pasażerów balonu bądź statku powinien znaleźć się w łodzi ratunkowej. Najczęściej w pierwszym etapie należy ograniczyć liczbę do 10 osób, a następnie do 5. Jeżeli uczestnicy są podzieleni na więcej grup po każdym z etapów następuje podsumowanie, w czasie którego mamy okazję porównać, jacy pasażerowie zostali wyeliminowani. Czasami po ostatniej rundzie, kiedy każda z ekip wybrała już 5 ocalonych, następuje finałowa konfrontacja, w trakcie której należy wspólnie zdecydować, kto z pasażerów znajdzie się w łodzi ratunkowej. Najczęściej wśród postaci spotkamy:

1.      Księdza/ pastora
2.      Ciężarną kobietę
3.      Pięcioletnie chore umysłowo dziecko
4.      Lekarza mającego problem z alkoholem
5.      Justina Bibera (lub inną gwiazdę, najczęściej znaną z pracy charytatywnej)
6.      Kapitana statku (zawsze musi się znaleźć wśród członków szalupy, gdyż to on wybiera pozostałych pasażerów)
7.      Hinduskiego kucharza, ojca trójki dzieci
8.      Jego angielską żonę
9.      Więźnia oskarżonego o morderstwo (jedynego potrafiący żeglować członka załogi)
10.  Młodego wolontariusza
11.  Znanego fizyka badającego cząstki elementarne (albo dokonującego innego, ważnego odkrycia)
12.  Pracownika fizycznego, który napisał (pod pseudonimem) serie znanych książek dla dzieci
13.  Starszą kobietę, babcię piątki wnucząt, która w młodości wiele podróżowała
14.  Weterana wojennego dotkniętego zespołem stresu pourazowego
15.  Przedstawiciela rządu

RPG (role-playing game)

Jest to jeden z najbardziej znanych typów gier decyzyjnych szczególnie dlatego, że została zaadaptowana na potrzeby gier planszowych oraz komputerowych. Gra typu RPG jest oparta na narracji prowadzonej przez mistrza gry. Cały świat przedstawiony jest znany graczom z opisów, a jego klimat najczęściej nawiązuje do świata fantasy. Cała rozgrywka przebiega w sposób statyczny i jest oparta na losowości. Często stosuje się kości, by określić np. czy drzwi zostały otwarte podczas akcji konkretnego gracza. Uczestnicy gry raczej nie przemieszczają się podczas rozgrywki, a o powodzeniu lub fiasku działań najczęściej decyduje rzut kością. Podczas gry gracze starają się realizować zadania zgodnie ze scenariuszem znanym mistrzowi gry.

Larp (live action role playing)

To gra decyzyjna, gdzie każdy z uczestników wciela się w konkretną postać, która posiada własne cechy charakteru, motywację oraz cele. W trakcie rozgrywki wszyscy starają się jak najszybciej zrealizować zadania przypisane swej postaci. Całość kończy się po wyznaczonym czasie, dlatego możliwa jest wygrana przez więcej niż jedną osobę bądź frakcję. Zadaniem mistrza gry jest nadzór nad rozgrywką oraz odpowiednie wyjaśnienie zasad rządzących grą, a także podsumowanie całości. Kluczowe znaczenie ma to, że uczestnicy mają dowolność w sposobie w jaki mogą zrealizować swoje cele. Sprawia to, że każda rozgrywka jest niepowtarzalna. Więcej o larpach napisałam tutaj.

Jeepform (chamberlarp)

Uczestnicy grają niczym aktorzy na scenie

Jest to typ larpa, który zakłada, że nie każda z osób biorących udział w zajęciach będzie chciała czynnie uczestniczyć w larpie. Z tego powodu liczba czynnych graczy jest ograniczona. Najczęściej jest to od 2 do 8 osób, które grają niczym aktorzy na scenie przed pozostałymi uczestnikami, którzy od tej pory pełnią rolę widowni. Podobnie jak w klasycznym larpie, każdy z graczy posiada kartę postaci oraz zna jej główne cele, a sam sposób realizacji zadania jest dowolny. Zasadnicza różnica wynika z obecności widowni, która może zarządzać zmianę bohaterów, jeśli któryś z graczy nie daje sobie rady z realizacją zadania. Ponadto osoby zasiadające na widowni w zdecydowanej większości scenariuszy mogą występować wraz z głównymi graczami jako postaci epizodyczne. Taki sposób rozgrywki sprawia, iż jeepformy są często realizowane w konwencji kryminalnej lub podobnej do live show gdzie publiczność może głosować na swoich faworytów oraz ostatecznie eliminować graczy biorących udział w całości gry. Mistrz gry pełni funkcję gospodarza programu.

Gry książkowe

Forma umożliwiająca aktywne uczestnictwo w kształtowaniu fabuły książki. Polska nazwa paragrafówka odnosi się do potocznej nazwy paragrafu po którym czytelnik podejmuje decyzję, jak dalej ma się rozwinąć akcja. Więcej na ten temat napisałam w innym artykule.

Po co to wszystko?

Tworząc dowolnego typu grę decyzyjna, należy pamiętać, że w tego typu formie najważniejsza nie jest wygrana scenariusza, ale droga, która prowadzi do zakończenia fabuły. Dlatego szczególnie istotne jest to, aby prowadzący grę był przygotowany do merytorycznej dyskusji z uczestnikami zajęć, a także by wiedział, w którym momencie warto delikatnie zasugerować graczom jedno z rozwiązań. Sytuacja taka ma często miejsce jeśli w grupie znajduje się kilkoro silnych liderów lub parę osób z wystarczająco silną osobowością, by “zablokować” konkretny wybór.

Nie każdy lubi tego rodzaju rozgrywki

Wprowadzając gry decyzyjne do pracy drużyny, należy rozpocząć od prostych rozgrywek i stopniowo przechodzić do trudniejszych i dłuższych scenariuszy. Jest to o tyle ważne, że nie każdy lubi tego rodzaju rozgrywki. Zwłaszcza młodsi gracze często mają problem z “wczuciem się w grę” przez co są znudzeni lub co gorsza przekonani, że nie są w stanie zrealizować zadań scenariusza, czyli nie widzą sensu dalszej gry.

Mimo wszystko dobrze zorganizowana gra decyzyjna pomaga nie tylko sprowokować uczestników do dyskusji, ale także umożliwia podzielenie się doświadczeniami oraz uczy empatii i wczuwania się w sytuację drugiej osoby.