Misja ZHP – co dalej?
Na fali zmian w naszym Związku wzięto na tapet również Misję ZHP. Jeden z filarów, określających istotę naszego działania czekają zmiany? Przeczytaj, co i dlaczego ma się zmienić!
Zmiany w Związku dotyczą także Podstaw Wychowawczych ZHP. Najważniejsze dokumenty ewoluują, zmieniając swój kształt i treść.
W 2017 roku 40. Zjazd ZHP przyjął Strategię ZHP na lata 2018-2025. Jednym z celów tego obszernego dokumentu jest to, aby instruktorzy rozumieli i świadomie stosowali harcerski system wychowawczy. Harcerski System Wychowawczy składa się z trzech wzajemnie zależnych, logicznie uporządkowanych i funkcjonujących jako całość podstaw: harcerskich ideałów, metody harcerskiej oraz programu i jest podstawą działań wychowawczych. Wszystko po to, żeby praca wychowawcza odpowiadała jak najlepiej na obecne potrzeby społeczeństwa i była jak najbardziej owocna.
W trakcie prac nad realizacją przytoczonego wyżej celu zdecydowano się zająć szerszym tematem, jakim są Podstawy Wychowawcze ZHP. Jednym z elementów, nad którego zmianą trwają konsultacje, jest właśnie Misja ZHP.
Z Misją ZHP miał styczność każdy instruktor i prawdopodobnie duża część harcerzy w wieku wędrowniczym. Im starszy harcerz, tym częściej zadaje sobie pytanie – co jest najważniejszym powodem istnienia Związku, w którym jestem?
Misja ZHP to wspólny mianownik wszystkich pojedynczych gier, wyjazdów, dyskusji…
Zapoznając się z Misją Związku Harcerstwa Polskiego, myślimy o niej w kontekście przyszłości – działań, które dopiero się wydarzą. Ale misja to także wspólny mianownik wszystkich pojedynczych gier, wyjazdów, dyskusji, których jako wychowankowie doświadczaliśmy (doświadczamy). W moim środowisku w pewnym momencie bardzo często weryfikowaliśmy coś, co chcieliśmy zorganizować pytaniem: czy to jest zgodne z Misją ZHP? Taka weryfikacja zapewnia, że nasze działania są bliskie samego sedna, celu naszej pracy, o którym jak wiemy łatwo zapomnieć.
Obowiązująca obecnie treść Misji brzmi: Misją ZHP jest wychowywanie młodego człowieka, czyli wspieranie go we wszechstronnym rozwoju i kształtowaniu charakteru przez stawianie wyzwań.
Misja nie pozostawia wątpliwości – powodem istnienia ZHP jest wychowywanie człowieka. Dowiadujemy się, że człowiek ten ma być młody, na początku swojej ścieżki. Taki człowiek kształtuje swój charakter i w tym organizacja ma go wspierać, tzn. stawiać wyzwania. Charakterystycznym harcerskim elementem jest także wspieranie we wszechstronnym i holistycznym rozwoju: intelektualnym, społecznym, fizycznym, duchowym, emocjonalnym. Rozwinięcie opisu obecnej Misji i jej elementów dostępne jest na stronie ZHP.
Każdy instruktor może wypełnić formularza służący konsultacjom na temat Misji ZHP
Nad zmianą treści Misji ZHP pracuje powołana w 2020 roku Grupa ds. Podstaw Wychowawczych przy Głównej Kwaterze ZHP. Prace uwzględniają konsultacje z instruktorami – każdy z instruktorów ma możliwość wypełnienia formularza służącego konsultacjom propozycji nowej treści Misji i wyrażenia swojego zdania na ten temat.
Propozycja nowej Misji ZHP
Zaproponowany kilka miesięcy temu kształt nowej Misji ZHP brzmi: Misją ZHP jest wychowywanie młodego człowieka, czyli wspieranie go we wszechstronnym samorozwoju przez stawianie wyzwań, tak aby dążąc do harcerskich ideałów, stawał się szczęśliwy i współtworzył lepszy świat.
Grupa, która opracowała Misję w tym brzmieniu, zamieściła wyjaśnienie pojawienia się poszczególnych elementów i to, co im przyświecało.
Zaczynając od początku – działania ZHP mają charakter wychowawczy i w tym zakresie nie zmieniło się nic. Człowiek, którego wychowujemy, jest wspierany, ponieważ ZHP nie ma charakteru totalnego – jest jednym spośród wielu elementów oddziałujących na jednostkę. Pojęcie wszechstronny nie uległo zmianie, jednak wszechstronny samorozwój zamienił wszechstronny rozwój. Co to właściwie oznacza? Samorozwój, tak jak rozwój, oznacza ciągłą pracę nad sobą, jednak wskazuje także źródło motywacji takiej pracy. Samorozwój akcentuje motywację wewnętrzną, która przez organizację ma być wspierana, pobudzana. Motywacja wewnętrzna akcentuje swobodę, nie zaś przymus. Samorozwój nie oznacza tu samowoli. W wyjaśnieniu tego zwrotu posłużono się cytatem z książki Ewy Grodeckiej: celem tego wychowania jest spowodowanie by jednostka zawsze była sobą, rozumiała swoją wolność i potrafiła na niej oprzeć swoje życie i swoją służbę. Samorozwój odnosi się więc w dużej mierze do dobrowolności. Stawianie wyzwań i dążenie do harcerskich ideałów to także znajomy nam element z obecnej Misji ZHP.
Propozycja nowej Misji ZHP nie pozostawia wątpliwości, jaki jest ostateczny cel naszych działań
Zupełnie nowym elementem w proponowanej Misji jest jej podsumowanie. Ma ono odpowiadać na pytanie po co wychowujemy młodego człowieka?. Odpowiedź, którą proponuje nowa Misja ZHP brzmi: ma być szczęśliwy i współtworzyć lepszy świat. Nie pozostawia wątpliwości, jaki jest ostateczny cel naszych działań. Człowiek ma stawać się szczęśliwy, czyli osiągać przez wszystko, co robi wewnętrzne spełnienie i współtworzyć lepszy świat dla innych – odpowiedzialnie pełnić role w społeczeństwie. Podsumowanie stawia w równym stopniu akcent na swoją wewnętrzną satysfakcję, jak i na współtworzenie lepszego świata dla innych. Stawia nacisk na harmonijne oddziaływanie dla siebie i innych.
Tak prezentują się proponowane zmiany i nowe elementy w Misji ZHP. Do osobistej oceny każdego instruktora i wędrownika pozostawiam słuszność wprowadzonych zmian i tego, czy zrealizują one pożądany cel. Faktem jest jednak, że zrozumienie i świadome stosowanie harcerskiego systemu wychowawczego jest kluczem do udanej pracy wychowawczej i czerpania z niej satysfakcji, która dla instruktorów i instruktorek jest tak ważna.
Przeczytaj też:
Katarzyna Lesiak - w ZHP od 5 lat drużynowa 9 RDH „Włóczykije”. Studentka nauk politycznych. Ciekawi ją kultura Rosji i wschodu, inspiruje duchowość człowieka. Często szuka drugiego, a nawet trzeciego dna. Czyta wszystko, co wpadnie jej w ręce, ale nie zawsze do końca. Nic, co harcerskie, nie jest jej obce.
