Ruch ludzi młodych
Scouting is a Movement of young people, supported by adults; it is not a Movement for young people managed by adults only. Ten cytat to tzw. Basic Principle zawarte w World Scout Youth Involvement Policy. Tak właśnie powinien wyglądać według WOSM skauting. Powinien być to ruch ludzi młodych, nie kierowany, a wspierany przez dorosłych.
Już 50 lat temu dostrzeżono w WOSM problem tego, że organizacją nie zarządzają ludzie młodzi. Dlatego podjęte zostały decyzje o wprowadzeniu na poziomie światowym wielu zmian mających na celu zaangażowanie młodych w procesy decyzyjne. W 1971 r. odbyło się pierwsze Światowe Skautowe Forum Młodzieży, które stało się dla młodych okazją do zawiązania nowych znajomości czy nabycia różnych ważnych umiejętności związanych np. z zarządzaniem (governance) czy udziałem w procesach decyzyjnych. W 2005 r. forum młodzieży wybrało po raz pierwszy sześciu swoich reprezentantów (Youth Advisors) w Komitecie Światowym. Ich zadaniem jest aktywnie reprezentować głos i zdanie młodych na wszelkie tematy, którymi Komitet Światowy się zajmuje. Wielokrotnie zdarzało się, że osoby kończące swoją kadencję jako Youth Advisor startowały potem do komitetu i były do niego wybierane. W tym roku również jeden z Youth Advisorów startuje do komitetu.
W Irlandii funkcję podobną do naszego przewodniczącego ZHP pełni 23-letnia dziewczyna
Zastanawiać się można, co to ma do rzeczy w kontekście ZHP? Moim zdaniem bardzo dużo! Angażowanie się młodych w procesy decyzyjne i częstotliwość podejmowanie się przez nich funkcji zarządczych w naszej organizacji nie stoi na najwyższym poziomie, szczególnie na szczeblu centralnym czy chorągwi. W naszej organizacji wiele osób uważa, że jeżeli nie jesteśmy harcmistrzami z wieloletnim doświadczeniem, to nie znamy się wystarczająco, by mieć jakiekolwiek zdanie. Wiele osób też nie wierzy, że ma umiejętności potrzebne do pełnienia różnych funkcji. A spójrzmy na dwa przykłady, jeden z bliska, drugi z bardzo daleka. W Irlandii w 2021 r. wybrano nową osobę na funkcje Chief Scout (funkcja podobna do naszego przewodniczącego ZHP). Jest to dziewczyna, która ma 23 lata! Głos na zjazdach w Scouting Ireland mogą zabierać już nastolatkowie. W Nowej Zelandii Chief Commissioner, czyli taki nasz przewodniczący i naczelnik ZHP w jednym, ma 31 lat, a swoją funkcję sprawuje od 6! Biorąc to pod uwagę, pytam sceptyków – czym różnimy się od chociażby Irlandii czy Nowej Zelandii (oczywiście poza nastawieniem wielu instruktorów)?
Stół jest bardzo duży
Dlatego zachęcam wszystkich młodych: angażujcie się, kandydujcie na funkcje, zostawajcie delegatami, członkami rad chorągwi, członkami Rady Naczelnej, członkami innych władz, nawet naczelnikiem czy przewodniczącym! My też, a może przede wszystkim, tworzymy ten związek i wiemy, jak chcemy, by wyglądał. Decydujmy o sobie sami, czy to nie do tego właśnie powinno wychowywać wędrownictwo? Przecież każdy z nas ma swoje zdanie i wiemy, czego chcemy. Już niedługo 42. Zjazd ZHP. W każdej chorągwi powinny już być ogłoszone zbiórki wyborcze, na których hufce i rejony hufców będą wybierać swoich delegatów. Nie bójcie się kandydować i zostawać delegatami! Zjazd to właśnie to wydarzenie, na którym podejmowane są najważniejsze dla ZHP decyzje. Bądźcie jego częścią, bo to wy najlepiej wiecie, czego oczekują inni młodzi. Niech wreszcie czymś normalnym, a nie ciekawostką, będzie delegat na zjazd mający 18, 19 czy 20 lat. Nie bójcie się konfrontacji ze starszymi. Nie bójcie się, że jesteście przewodnikami, a nie harcmistrzami. Nawet jeśli wam się nie uda, to będziecie mieć doświadczenie dzielnej walki o swoje, a następnym razem będziecie wiedzieć, co zrobić lepiej.
Jednocześnie apeluję do starszych członków naszego związku: dajcie wykazać się młodym! Jesteście ze swoją wiedzą i doświadczeniem wielką wartością, jednak dajcie nam decydować o nas samych. Nikogo nie chcę wyganiać ani wyrzucać – po prostu zróbcie dla nas miejsce przy stole, ten stół jest naprawdę bardzo duży!
Angażujmy się
Cel pomysłodawców Youth Forum i Youth Advisor został osiągnięty
Youth Forum i funkcja Youth Advisor od samego początku miały być środkiem tymczasowym i z czasem cel pomysłodawców dotyczący angażowania się młodzieży został osiągnięty. W tym roku w trakcie Konferencji Światowej zostanie podjęta decyzja, czy stworzyć nowe, jedno wydarzenie w miejsce Youth Forum i Konferencji Światowej.
Większe zaangażowanie młodych w decydowanie o ZHP też zajmie wiele czasu i potrzebne są do tego zmiany instytucjonalne, czyli zmiany Statutu ZHP. W najnowszym projekcie zmian zaproponowanym przez Komisję Statutową RN pojawiły się pierwsze pomysły w duchu youth engagement dotyczące głosu wędrowników na zjazdach hufców. Jest to bardzo dobry kierunek, jednak do osiągnięcia pożądanego poziomu zaangażowania młodych należy zastanowić się nad bardziej kompleksowymi rozwiązaniami, które będzie musiał przyjąć zjazd ZHP.
Dlatego angażujcie się, bądźcie aktywni, interesujcie się tym, co dzieje się na samej górze – to oni podejmują decyzje, które potem ważą na całym ZHP. Sprawmy, żebyśmy zamiast mówić oni podejmują decyzje, mówili my podejmujemy decyzje.
Przeczytaj też:
Mikołaj Matynia - podharcmistrz, szef delegacji ZHP na 14. Światowej Skautowe Forum Młodzieży, które odbyło się online w dniach 18-22 sierpnia 2021 roku.
