Tego nie ogarniesz

Na Tropie Kultury / Justyna Sankowska / 24.06.2015

Wchodzę do muzeum sztuki współczesnej z myślą, że zobaczę coś olśniewającego. Jednak już po pierwszym podejściu do dzieł nie rozumiem, dlaczego jest to nazwane sztuką? I co najważniejsze, jaki niesie za sobą przekaz?

Ale o co chodzi?

Sztuka współczesna jest wizytówką artystów naszego stulecia. Umownie obejmuje ona dzieła powstałe od drugiej połowy XX wieku. Wnioskując, jest to termin używany do określenia tego, co artyści tworzą obecnie, a autorzy dzieł najczęściej wykonają jeszcze niejedną pracę. Jak dla mnie nie ma trafnej definicji sztuki współczesnej. Prace wykonywane są z przeróżnych materiałów, artyści eksperymentują niemalże ze wszystkim! Malarstwo, rzeźby, fotografia, wideo, czy różnego typu instalacje wzbogacają sztukę i sprawiają, że dzieła są zróżnicowane.

„High Horse” Billie Grace Lynn

Sztuka rozumienia

Sztuką współczesną zainspirowałam się zwiedzając Narodową Galerię Sztuki Zachęta. Znalazłam tam również wskazówki jak ją prawidłowo zinterpretować, w sposób najbliższy założeniom artysty. W zrozumieniu współczesnych prac mogą pomóc nam poniższe pytania. Na początku powinniśmy zastanowić się, w jaki sposób praca została wykonana? Zwróćcie w tym miejscu uwagę na technikę artysty, pracochłonność związaną z wykonaniem dzieła oraz na jakie zmysły oddziałują użyte przedmioty. Uwzględnijcie również, czy użyte materiały mają znaczenie, czy może wywołują jakieś skojarzenia?

Historia ma znaczenie

Kiedy znamy już fundament dzieła, powinniśmy odkryć jego historię. Znaleźć tytuł i pomyśleć, czy coś sugeruje, czy pomaga w zrozumieniu pracy? Jeśli jednak tytułu nie ma, zastanów się, czym to może być spowodowane. Warto również przemyśleć, czy dzieło opowiada historię? Należy przyjrzeć się pracy w celu znalezienia problemu, jaki porusza. Zwróć uwagę, czy dostrzegasz cytaty albo odwołania do innych dzieł sztuki, jeśli tak, to co mogą one oznaczać? Pomyśl czy odnosi się do życia codziennego, polityki albo historii?

Poszukując symboli

Bardzo często jest tak, że wykorzystywane materiały, przedmioty, znaki coś symbolizują. Pytanie brzmi: co? Pomyśl, czy w dziele sztuki ukryte są jakieś wskazówki dla Ciebie? Czy dostrzegasz odniesienie do innych kultur, czy uważasz, że autor pracy chciał abyś ją interpretował? Kolejnym ważnym elementem jest kolor − czy ma on znaczenie w oglądanym dziele? Zastanów się, jakie kolory zostały użyte i jaki dają efekt? Pomyśl, czy barwy wywołują jakieś emocje i czy potrafisz je opisać. Zadaj sobie pytanie, czy użycie innych kolorów wprowadziłoby duże zmiany, a może nadałoby zupełnie inne znaczenie?

W przestrzeni i czasie

Kiedy znajdziesz się przed dziełem sztuki współczesnej, ile czasu będziesz potrzebował, aby dokładnie je obejrzeć? Czy spędzenie większej ilości czasu przed nim sprawi, że więcej dojrzysz, zrozumiesz? Jeśli interpretujesz film, zastanów się, czy musisz obejrzeć go w całości, od początku do końca.
Teraz warto zastanowić się nad interakcją praca-przestrzeń. Pomyśl, czy oddziałują one na siebie i czy sposób zaprezentowania pracy jest ważny? Wyobraź sobie, że praca umieszczona jest w jakimś innym miejscu − czy wtedy efekt jest taki sam? Aby dobrze dostrzec wszystkie szczegóły spróbuj obejrzeć pracę z różnych stron −może perspektywa ma wpływ na naszą interpretację?

Sztuka współczesna!

Jak widać dzieła tego typu czasem wymagają od nas głębszych przemyśleń. Jednak nie warto się zniechęcać. Sztuka współczesna jest bardzo szeroko pojętą kategorią, w której zasobie dzieł każdy odnajduje coś dla siebie, coś wartego przemyślenia. Kto wie, może i ty staniesz się wkrótce artystą XXI wieku?

Najlepsze!