Jak widzą nas rówieśnicy?
Wielu ludzi, słysząc o harcerstwie, zaczyna snuć domysły o tym, czym jest ten ruch i co można w nim robić. Czasami warto ich zapytać o sposób postrzegania harcerstwa. Z tych wypowiedzi możemy się dowiedzieć wielu ciekawych rzeczy na nasz temat.
Harcerstwo, według słownikowej definicji, jest to polski ruch społeczny i wychowawczy dzieci i młodzieży. Czytając statuty organizacji związanych z ruchem harcerskim w Polsce, możemy dowiedzieć się, że ich misją jest wychowanie młodego człowieka zgodnie z zasadami, celami i metodą wprowadzonymi przez założyciela skautingu Roberta Baden-Powella i rozwiniętymi przez Andrzeja Małkowskiego. Harcerstwo w założeniu wychowuje młodych ludzi na prawych, aktywnych, zaradnych i odpowiedzialnych obywateli w duchu wartości zawartych w Prawie Harcerskim.
Chcąc sprawdzić moje spostrzeżenia, postanowiłam skonfrontować z innymi
Spotykam się jednak też z odmiennymi opiniami na temat harcerstwa. Wiele osób powyżej 16. roku życia, które znam spoza harcerstwa, niemających bezpośrednio do czynienia z jakąkolwiek formą skautingu, wysuwa sobie na nasz temat zupełnie inne wnioski. Zazwyczaj mówią to w formie żartu, ale wśród tych wszystkich wypowiedzi bardzo często spotykam się również z opiniami osób przekonanych, że nasze działania są zupełnie inne niż w rzeczywistości. Przykładowo, wiele osób uznaje, że zajmujemy się jedynie nauką survivalu czy terenoznawstwa, podczas gdy misja ZHP zakłada znacznie szersze działania.
Różne sposoby postrzegania harcerstwa
Chcąc sprawdzić, czy moje spostrzeżenia są poprawne, postanowiłam skonfrontować je z opiniami innych osób. Pod koniec maja przeprowadziłam ankietę, w której zapytałam 100 osób w wieku licealnym, o to, jak postrzegają harcerstwo, czego ich zdaniem można się w nim nauczyć oraz jaki wpływ ma na osoby do niego należące.
Pierwsze pytania dotyczyły znajomości harcerstwa. Większość ankietowanych tutaj określało, że wie, czym ono jest i spotyka się z jego działalnością. Tylko nieliczni odpowiadali, że harcerstwo ma na celu jedynie uzyskanie umiejętności przeżycia w lesie, a pojedyncze osoby odpowiedziały, że słyszały to określenie, ale nie wiedzą, o co konkretnie chodzi.
Kilka osób, w formie żartu, napisało, że najcenniejszą umiejętnością jest jedzenie szyszek
Dopiero przy pytaniu na temat umiejętności, jakie możemy uzyskać dzięki harcerstwu, stworzyły się nieco większe podziały. Większość odpowiedzi podanych przez ankietowanych świetnie wpisywała się w cele, jakie stawia przed nami harcerstwo, ale nie zabrakło też innych odpowiedzi. Sporą grupą okazali się licealiści, którzy uznali, że jedyną rzeczą, jakiej się uczymy, jest mieszkanie w lesie. Kilka osób, w formie żartu, napisało, że najcenniejszą umiejętnością, jaką uzyskujemy, jest jedzenie szyszek. W znacznej mniejszości głosów zdarzały się również takie, które uznawały, że harcerstwo nie uczy nas niczego istotnego.
Czego można się nauczyć w harcerstwie?
Ku mojemu zdziwieniu, w przeprowadzonej przeze mnie ankiecie, to nie umiejętności survivalowe, czy orientacja w terenie były najczęściej zaznaczane, a współpraca w zespole. Nie jest tajemnicą, że w harcerstwie pracujemy systemem małych grup. Każda drużyna dzieli się na zastępy, a gromada na szóstki. Rywalizujemy ze sobą w patrolach podczas gier terenowych, tworzymy zespoły, z którymi realizujemy projekty starszoharcerskie, czy znaki służb. Mimo wszystko, zaskoczyła mnie tak duża ilość głosów. Dlaczego? Bardzo rzadko słyszę, żeby ktoś mówił o tego typu rzeczach. Większą uwagę przykuwają umiejętności takie, jak chociażby wyżej wymienione terenoznawstwo. Taka ilość głosów w tym przypadku oznacza, że wielu naszych rówieśników bardzo ceni sobie to, jak potrafimy z nimi współpracować.
Zaraz po współpracy pojawiły się takie umiejętności jak: udzielanie pierwszej pomocy, orientacja w terenie, umiejętności survivalowe. To właśnie te rzeczy są najbardziej kojarzone z harcerstwem. Nie ma w tym zupełnie nic złego, to bardzo ważne i przydatne dla nas w życiu umiejętności. Większość prób na stopnie harcerskie zawiera w sobie wymagania, które mają nam pomóc w opanowaniu tego typu technik harcerskich. Sama bardzo wiele zawdzięczam harcerstwu, za zmotywowanie mnie do nauki pierwszej pomocy czy terenoznawstwa, ponieważ bardzo łatwo zauważyć, że część ludzi zupełnie nie wie, co można zrobić w sytuacji, gdy komuś się coś stanie lub zabłądzą bez możliwości skorzystania z lokalizacji w telefonie.
Harcerstwo wymaga dobrej organizacji czasu
Ostatnim, wybijającym się ponad pozostałe, głosem były umiejętności organizacyjne. Nie dziwi mnie tak duża liczba głosów, szczególnie, że ankietę wypełniali głównie licealiści, a co za tym idzie, ludzie, którzy bardzo często znają kogoś będącego kadrą harcerską. Nie trudno zauważyć, jak dużo czasu instruktorzy potrafią poświęcić na przygotowanie zbiórek, czy wyjazdów. Harcerstwo, zwłaszcza gdy zaczynamy pomagać w jakiejś jednostce i przestajemy być jedynie uczestnikiem, zaczyna od nas wymagać dobrej organizacji czasu. Również realizując próby na stopnie, musimy bardzo dobrze rozplanować cały plan działania tak, aby wygospodarować czas na realizację wszystkich zadań i nie zostawiać tego na ostatnią chwilę. To bardzo ważna umiejętność i cieszy mnie, że większość ankietowanych potrafi ją dostrzec w harcerzach ze swoich środowisk.
Harcerstwo, mimo wielu stereotypów i żartów z jakimi możemy się spotkać, stale pokazuje, że nie tylko uczy nas spania w lesie, ale i wielu innych, bardzo ważnych w życiu codziennym umiejętności. Motywuje nas do działania i rozwijania swoich pasji i umiejętności. Nasze działania potrafią wpłynąć na otaczających nas ludzi, a oni bardzo cenią naszą zaradność, zorganizowanie, czy umiejętność współpracy.
Przeczytaj też:
Jagoda Janowska - instruktorka i członkini 199 Poznańskiej Drużyny Wędrowniczej „Zarzewie”. Tegoroczna maturzystka z VIII Liceum Ogólnokształcącego w Poznaniu. Z pasji wolontariuszka i twórczyni kilku projektów społecznych, w wolnym czasie miłośniczka szeroko pojętej fantastyki.
