Po co nam święto narodowe?
Jak co roku, 27 grudnia będziemy oficjalnie wspominać jeden z nielicznych, zwycięskich zrywów niepodległościowych w historii naszego kraju. Kolejne święto… tylko, dlaczego?
W 103 rocznicę powstania wielkopolskiego rozpoczniemy obchodzenie święta narodowego, jakim jest Dzień Zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego. Po co tak naprawdę są nam święta państwowe?
Zacznijmy od tego, że musimy rozróżnić kilka pojęć. Święto państwowe, zwane też zamiennie narodowym, nie ma oficjalnej definicji, jeżeli spojrzymy na istniejące w Polsce akty prawne. Jedynie Ustawa o godle, barwach i hymnie Rzeczypospolitej Polskiej oraz o pieczęciach państwowych stanowi o obowiązku wywieszania flagi podczas świąt państwowych. Możemy więc przyjąć, że święto państwowe jest wyjątkowym, uroczystym dniem, powołanym celem upamiętnienia jakichś ważnych wydarzeń w historii danego państwa, lub wybitnych jednostek czy organizacji. Co równie ważne i ciekawe, nie musi być to dzień wolny od pracy – tak jest chociażby w przypadku Narodowego Dnia Pamięci Powstania Warszawskiego. Obecnie święta państwowe powoływane są w głównej mierze drogą ustawy – czy to z inicjatywy sejmu, obywateli czy też prezydenta. Obecnie, tj. w grudniu 2021 roku, wykaz świąt państwowych liczy 13 dni w roku kalendarzowym.
27 grudnia nie będzie dniem wolnym od pracy
Zwyczaj ustanawiania świąt państwowych nie jest wcale dawny – tylko 2 spośród 13 świąt państwowych zostały ustanowione przed 2000 rokiem. Najnowszym z nich jest Dzień Zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego – 27 grudnia, uchwalony ustawą prezydenta Andrzeja Dudy, na pamiątkę Powstania Wielkopolskiego 1918/1919. Dzień ten nie będzie dniem wolnym od pracy. O ustanowienie tego święta zabiegały poznańskie instytucje takie jak Wielkopolskie Muzeum Niepodległości, Instytut Pamięci Narodowej oddział w Poznaniu czy Towarzystwo Pamięci Powstania Wielkopolskiego 1918-1919. W piśmie przewodnim zwrócono m.in. uwagę na to, że powstanie wielkopolskie 1918-1919 było efektem wspólnych działań wielu pokoleń Wielkopolan, którzy nie tylko włączyli się zwycięsko w walkę o niepodległość ojczyzny, ale także dzięki pracy organicznej, wychowali przyszłe pokolenia na świadomych i zaangażowanych obywateli. Projekt tej inicjatywy poparło wielu samorządowców, premier czy Przewodniczący Episkopatu Polski. Jednak największy odzew wyszedł ze strony mieszkańców Poznania i okolic. Spotkanie z prezydentem Andrzejem Dudą i jego inicjatywa ustawodawcza doprowadziły do powołania nowego święta.
Wspólnota jest wartością nadrzędną
Można się zastanowić, co to tak naprawdę zmienia. W końcu powstanie wielkopolskie od dłuższego już czasu, a na pewno w przeciągu ostatnich 3 lat, jest bardzo nagłaśniane i medialne. Święta narodowe są jednak okazją nie tylko do popularyzacji historii, czy oddania hołdu tym, którzy zginęli na różnych frontach. Często są również okazją do głębszej refleksji – zainteresowania historią, poznania dziejów własnej rodziny, zastanowienia się nad tym, jak rozumiem i realizuje patriotyzm. To dzięki nim często zdajemy sobie sprawę, że te pomniejsze, wydawałoby się mniej istotne wydarzenia w historii naszego kraju, są tym, co buduje naszą tożsamość narodową i łączy nas i naszych rodaków na terenie całego państwa, jak i świata. To w końcu wywieszanie flag, wspólne śpiewanie pieśni patriotycznych, które każdy z nas zna od dziecka, udział w obchodach – jest tym, co buduje wśród nas poczucie wspólnoty. A ono, w dobie tak podzielonego świata, jest wartością nadrzędną.
Codzienna praca na rzecz lepszego życia jest postawą równie ważną i godną naśladowania
O powstaniu wielkopolskim 1918-1918 dużo się obecnie mówi, dużo się też o nim naucza. Nie tylko instytucje czy organizacje samorządowe działają w tym zakresie. Jest również propozycja programowa Chorągwi Wielkopolskiej ZHP – Zdobywcy Trefla (więcej przeczytacie na ten temat na stronie zdobywcytrefla.zhp.wlkp.pl) oraz powstała wyszukiwarka powstańców. Pamięć o tamtych wydarzeniach jest coraz żywsza, nie powinien więc dziwić fakt, że zarówno Sejm jak i prezydent tak chętnie przyczynili się do ustanowienia Dnia Zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego. Jednak warto wiedzieć, że nie jest to jedyny zwycięski zryw niepodległościowy – istniały jeszcze tzw. powstania wielkopolskie 1806 i 1846 roku. Nie jest to wiedza tajemna, a warto się z nią zaznajomić, aby pokazać naszym harcerzom, że zarówno walka zbrojna, jak i codzienna praca na rzecz lepszego życia, jest postawą równie ważną i godną naśladowania. Jak bowiem napisano w akcie fundacyjnym Akademii Zamoyskiej – Takie będą Rzeczypospolite, jakie ich młodzieży chowanie.
Przeczytaj też:
Marta Włodarczyk-Rybacka - nauczycielka historii, archiwistka, muzealniczka. W Hufcu ZHP Poznań - Wilda jest przewodniczącą Komisji Historycznej, ponadto działa w wielu komisjach zajmujących się pracą z bohaterem. Fanatyczka tego tematu. W wolnym czasie dusza artystyczna i książkoholiczka. Niepoprawna idealistka.
