Wojna w Ukrainie. Co robić?

Ważny Trop / Radosław Rosiejka / 27.02.2022

24 lutego świat zaskoczyła rosyjska inwazja na Ukrainę. Mimo wcześniejszych sygnałów wydawało się to nieprawdopodobne w Europie w 2022 roku. Jak w tej sytuacji mogą zachować się wędrownicy i instruktorzy?

ARTYKUŁ AKTUALIZOWANY

Tocząca się wojna u naszych wschodnich sąsiadów może budzić w wielu niepokój. Pojawia się też potrzeba odnalezienia się w nowej sytuacji oraz zrobienia czegoś. Związek się organizuje, powstają sztaby chorągwiane i lokalne inicjatywy. Co warto wiedzieć?

Jak rozmawiać o wojnie?

Od kilku dni rozmawiamy o wojnie w Ukrainie – czy to w rodzinie, czy wśród znajomych. Różni ludzi, różnie reagują na niespodziewane, kryzysowe sytuacje. Jak prowadzić rozmowy w drużynach i jakie działania podjąć napisały instruktorki ze Strefy Pomocy. Ich tekst pojawił się na stronie ZHP.pl, ale nie zostały wymienione tam wśród autorek, więc my to zrobimy – napisały go Katarzyna Zgódko, Weronika Chrapońska-Chmielewska, Iga Miłosławska, Magdalena Kuczera-Kostecka, Aleksandra Mroczek, Emilia Owoc.

Nasza w tym głowa, aby nasze działania nie powodowały dodatkowego niepokoju

Jak piszą instruktorki Strefy Pomocy, wojna w Ukrainie wymaga przemyślanych działań i odpowiedniej postawy. Pamiętajmy, że głównym zadaniem wychowawców harcerskich jest działalność wychowawcza, w której najważniejsze jest bezpieczeństwo fizyczne i psychiczne. Więc nasza w tym głowa, aby nasze działania nie powodowały dodatkowego niepokoju. Pomoże w tym zachowanie dotychczasowej rutyny pracy – rytmu spotkań, rytuałów drużyny. Jednocześnie bądźmy otwarci na rozmowę o emocjach i przyłączanie się do działań odpowiednich do wieku i możliwości harcerzy czy wędrowników. Cały artykuł znajdziecie pod tym linkiem.

We wtorek 1 marca na stronie ZHP.pl opublikowano kolejny artykuł o tym, jak rozmawiać o wojnie – tym razem dotyczy on tylko metodyki wędrowniczej. Znajdziecie go pod tym linkiem.

Od czego to się zaczęło?

Konflikt w Ukrainie rozpoczął się już 8 lat temu. Zaczął się na przełomie 2013 i 2014 roku, kiedy to ukraiński parlament zdecydował o zawieszeniu rozmów na temat stowarzyszenia z Unią Europejską. W Kijowie rozpoczęły się wielotysięczne demonstracje, które ówczesne władze kraju zdecydowały się stłumić. To doprowadziło do zamieszek, aneksji Krymu przez Rosjan, a później powstania samozwańczych i nieuznawanych, marionetkowych republik ludowych na wschodzie Ukrainy – ługańskiej i donieckiej. O tym pisaliśmy w 2014 roku w artykule Co się stało na Majdanie?

Przez te wszystkie lata w Ukrainie toczyło się życie

Również w 2014 roku doszło do zestrzelenia samolotu linii Malaysia Airlines. Zginęło wtedy 298 osób – w większości obywateli Holandii, za co w 2020 roku Holandia złożyła w Europejskim Trybunale Praw Człowieka pozew przeciwko Rosji. Przez te wszystkie lata w Ukrainie, poza tlącym się konfliktem, toczyło się życie, odbywały demokratyczne wybory parlamentarne czy prezydenckie.

24 lutego 2022 roku o godz. 3.45 czasu polskiego prezydent Rosji Władimir Putin ogłosił rozpoczęcie operacji na Ukrainie, obawiając się przyłączenia tego kraju do NATO, co dla Rosji byłoby nie do zaakceptowania. Wynika to z tego, że rosyjskie elity uważają Ukrainę za naturalną strefę wpływów, część jednolitej rosyjskiej przestrzeni polityczno-kulturowej.

Po rozpoczęciu w czwartek działań wojennych w Ukrainie ludzie zaczęli uciekać przed wojną. Następnego dnia rozpoczęły się walki o Kijów. Sytuacja jest dynamiczna.

Jak pomagać?

W związku z wojną w Ukrainie trwa organizowanie przeróżnych działań pomocowych. Chorągiew Lubelska, we współpracy z hufcami, koordynuje pomoc na swoim terenie. Jest to służba w punktach recepcyjnych dla uchodźców, przygotowywanie miejsc noclegowych, koordynowanie lokalnych zbiórek potrzebnych rzeczy oraz wsparcie psychologiczne.

Chorągiew Podkarpacka wspiera m.in. działania w punktach recepcyjnych, organizując zmiany wędrowników składających się z większych patroli. Więcej szczegółów znajdziecie pod tym linkiem. Pamiętajcie, żeby nie przyjeżdżać i nie pomagać bez wcześniejszego uzgodnienia tego z koordynatorami pomocy w ZHP.

Do swojego hufca, swojej chorągwi możecie zgłosić chęć pomocy

Jeśli chcecie pomóc, wiedzcie, że każda chorągiew koordynuje służbę na swoim terenie. To tam – do swojego hufca, swojej chorągwi możecie zgłosić chęć pomocy. To mogą być najróżniejsze działania, jak np. zbiórki potrzebnych rzeczy organizowane przez hufce.

Przypomnijmy też, że służba powinna być dobrowolna i zgodna z naszymi wartościami. Powinny w niej brać udział wyłącznie osoby zdrowe (nadal mamy pandemię COVID-19) i czujące się bezpiecznie. W Związku trwa koordynowanie wszystkich tych działań, ponieważ służba powinna być przemyślana i prawdopodobnie szybko nie minie potrzeba jej pełnienia – zmieniać mogą się za to jej formy. Celem wspólnego działania w chorągwiach jest sprawienie, że pomoc trafi faktycznie tam, gdzie jest potrzebna i nie skończy się po pierwszym spontanicznym zrywie.

Jak nie dać się dezinformacji?

Dezinformacja to jedno ze zjawisk towarzyszących wojnie w Ukrainie. Pamiętajmy, żeby ustrzegać się fake newsów i dalszego ich podawania. Warto sprawdzić skąd pochodzi artykuł – czy jest to znana gazeta, portal, radio, czy może jakaś strona, która podszywa się pod znane media. Kolejnym krokiem do weryfikacji newsa jest sprawdzenie, czy inne źródła podają podobną informację. O tym, jak chronić się przed dezinformacją pisaliśmy w marcu 2020 roku w artykule Broń na fake newsy.

Ukazała się też propozycja programowa Fałszywe informacje? Czuwaj! od Programowego Ruchu Odkrywców, która została przygotowana we współpracy ze specjalistami fact-checkingu ze Stowarzyszenia Demagog. Dostępna jest ona w Centralnym Banku Pomysłów ZHP.

Pamiętajcie, żeby przed udostępnieniem dalej informacji, upewnić się czy nie jest fake newsem, a jeśli macie wątpliwości, to tego nie róbcie.

Przeczytaj też:

• Wiemy, jak rodzice widzą harcerstwo
• Dlaczego niepełnosprawność nie inspiruje
• Pobierz aplikację Na Tropie